Na pl. Bohaterów Getta w Krakowie (naprzeciwko Apteki pod Orłem) 16 czerwca 2023 r. została otwarta nowoczesna wystawa IPN „Patrioci. Żołnierze. Żydzi”. Będzie dostępna każdego dnia do końca lipca w godz. 10-18. Zapraszamy!
Podczas inauguracji, dr Michał Wenklar, zastępca dyrektora Oddziału IPN w Krakowie powiedział do zebranych:
– Ta wystawa ma na celu pokazanie jak wielu Polaków żydowskiego pochodzenia włączyło się podczas I wojny światowej i później po wojnie, kiedy trzeba było walczyć z bolszewikami o utrwalenie niepodległości, do walki, do polskich formacji. Zwróćmy uwagę – czas podczas I wojny światowej – Polski jeszcze nie ma na mapie, nie wiemy, jak będzie podzielona Europa po wojnie, a setki polskich Żydów decydują się zaryzykować swoje zdrowie, życie i włączyć się ochotniczo, nie z poboru, by walczyć o to, żeby ziemia, na której mieszkają, była po wojnie ziemią polską. Nie austriacką, rosyjską, czy niemiecką, ale ziemią polską.
W następnych słowach zaznaczył, czego można dowiedzieć się z ekspozycji:
– Na tej wystawie oczywiście nie są pokazani wszyscy, ale wybrane sylwetki. Ci najbardziej bohaterscy, najbardziej odznaczeni, którzy umarli na polu walki za Polskę – którzy dali się w szczególny sposób zapamiętać.
Przemówienie dr Wenklar zakończył zaproszeniem:
– Cieszę się, że możemy ją pokazywać tutaj w Krakowie, w miejscu tak symbolicznym dla pamięci o polskich Żydach. (…) Zachęcam do zapoznania się z tą wystawą, również do zapraszania na nią znajomych. Mamy też nadzieję, że wycieczki, które przyjeżdżają tutaj z zagranicy będą miały okazję zobaczyć tę ekspozycję, jako że jest kilkujęzyczna, by przekonać się, że Polska pamięta o polskich Żydach-patriotach.
Wystawa prezentuje sylwetki Żydów walczących o niepodległość i granice Polski w latach 1914-1921 oraz ich późniejsze losy. W świadomości społeczeństwa wiedza o skali uczestnictwa polskich Żydów w czynie niepodległościowym jest niewielka. Spełniony z poświęceniem i męstwem udział tysięcy Żydów – żołnierzy i oficerów Wojska Polskiego – jest niebagatelną częścią wielowiekowego dziedzictwa społeczności żydowskiej w Polsce, tym bardziej, że większość przedstawianych bohaterów nie wywodziła się z rodzin zasymilowanych. To dowód, że bycie patriotą, męstwo i poświęcenie ojczyźnie nie wymagały wyrzeczenia się religii i tradycji żydowskiej. Polska była także ich ojczyzną.
Ekspozycja jest wynikiem wieloletnich badań dr. hab. Marka Gałęzowskiego z Biura Edukacji Narodowej IPN, których jednym z najważniejszych efektów była m.in. wydana wcześniej przez Znak książka „Żydzi walczący o Polskę”. Pan doktor jest autorem scenariusza wystawy, włącznie z wyborem materiałów ikonograficznych, a także towarzyszącego jej folderu.
Warto poznać projekt edukacyjny IPN oparty na nowoczesnych rozwiązaniach w nauczaniu historii. Wystawa ma postać mobilnego pawilonu ekspozycyjnego. Dzięki interaktywnym ekranom i narracji lektora zwiedzający odkryją niezwykłe i nieznane losy bohaterów naszej wspólnej walki o niepodległość, a później jej obrony.
Całość przygotowano w trzech wersjach językowych: polskiej, angielskiej i ukraińskiej.
Fot. Żaneta Wierzgacz (IPN)
