Dyskusja o nowej książce IPN pod redakcją Dawida Golika i Filipa Musiała „Żołnierze wolnej Polski. Wyklęci odnalezieni w Małopolsce”
Kilka dni przed Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych na spotkaniu Krakowskiej Loży Historii Współczesnej porozmawiamy o podziemiu niepodległościowym z końca wojny i pierwszych lat powojennych. Na razie Loża w wersji wirtualnej, bez udziału publiczności. Premiera na stronie internetowej krakowskiego IPN i w mediach społecznościowych – 25 lutego 2021 r. o godz. 12. W dyskusji wezmą udział: dr Dawid Golik, kierujący w Krakowie pionem poszukiwań i identyfikacji oraz Krzysztof Pięciak. Obaj są autorami kilku rozdziałów w książce.
Zakończenie II wojny światowej nie przyniosło Polsce wolności. Po pięciu latach zmagań wojennych, okupacji niemieckiej i sowieckiej Rzeczpospolita na kolejnych 45 lat dostała się w sferę dominacji ZSRS. Narzucony system polityczny, likwidacja konstytucyjnych władz, zagarnięcie ponad połowy przedwojennego terytorium – to wszystko zdecydowało o tym, że po zakończeniu działań wojennych miliony Polaków sprzeciwiały się, w różnej formie, systemowi komunistycznemu, a tysiące z nich w drodze walki konspiracyjnej – z bronią w ręku.
Bohaterowie tamtych zmagań, walczący o utraconą w 1939 r. suwerenność państwową i wolności obywatelskie, byli przez komunistów skazani na zapomnienie. Tych, którzy zginęli w walce albo zostali zamordowani – najczęściej strzałem katyńskim w tył głowy – składano w bezimiennych dołach śmierci. Po kilkudziesięciu latach Rzeczpospolita wykonuje swą powinność, doprowadzając do odszukania ich grobów, identyfikacji i godnego pochówku.
W książce opisano 15 postaci partyzantów polskiego podziemia niepodległościowego walczących w Małopolsce, w większości tu schwytanych, skazanych przez komunistyczny Wojskowy Sąd Rejonowy i zamordowanych. Niemal wszystkich poszukiwano i odnaleziono w czasie prac ekshumacyjnych prowadzonych w latach 2017-2019. Część z nich została już pochowana z należnym ceremoniałem, inne pogrzeby są zaplanowane na najbliższy czas.
Pierwsze trzy rozdziały książki opisują osoby związane ze Zgrupowaniem Partyzanckim „Błyskawica”, kolejne dwa partyzantów walczących w oddziałach podporządkowanych Armii Polskiej w Kraju, w rozdziale szóstym i siódmym przedstawiono sylwetki osób związanych z Polską Podziemną Armią Niepodległościowców, tom zamykają biografie żołnierzy podziemia narodowego.
Prace poszukiwawcze wciąż trwają, mamy nadzieję, że już wkrótce będzie możliwe wydanie kolejnego tomu prezentującego małopolskich Żołnierzy Wyklętych – odnalezionych i zidentyfikowanych.
