Tym razem w cyklu #krakowheritage, w którym przybliżamy odnowione krakowskie zabytki, zachęcamy do poznawania ciekawostek związanych z Dębnikami, gdzie przy ul. Twardowskiego 25 znajduje się odrestaurowany przy wsparciu miasta zespół dawnej karczmy.
XIX wieczny zespół dawnej karczmy tworzą: piętrowy budynek mieszkalny (usytuowany szczytowo do ul. Twardowskiego), połączony z nim parterowy budynek dawnej karczmy oraz wolnostojący budynek spichlerza.
Na elewacji frontowej budynku mieszkalnego znajduje się wyjątkowy i niepowtarzalny detal sztukatorski. Na szczycie, we wnęce, możemy zobaczyć polichromowaną płaskorzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a wyżej orła na tle ręki z szablą i na skrzyżowanych lufach armatnich. Natomiast przyczółek środkowego okna na pierwszym piętrze zwieńczony jest wazonem z kwiatami, również polichromowany.
Dom przy ul. Twardowskiego 25 – zespół dawnej karczmy został wpisany do rejestru zabytków pod nr A-1373/M. W 2019 roku właściciele domu zrealizowali planowany i przygotowywany od wielu lat remont elewacji budynku mieszkalnego i przebudowę przyległej parterowej zabudowy. Z budżetu miasta została udzielona dotacja celowa na remont konserwatorski elewacji frontowej i bocznej budynku mieszkalnego w wysokości 140 tys. zł, co stanowiło 36 proc. kosztów poniesionych na realizację tego zakresu prac.
Dodajemy, że obecna ul. Twardowskiego usytuowana jest na obszarze Krakowa, wchodzi w skład Dzielnicy VIII Dębniki. Pierwsze wzmianki o Dębnikach, wcześniej znanych jako oddzielna wieś, pochodzą z 1254 roku. Prawdopodobnie w końcu XIV w. włączono do Dębnik położoną w rejonie Skał Twardowskiego Zawadę, a w wieku XIX z Dębnikami połączyła się wieś Rybaki.
W 1888 roku Austriacy wznieśli na Wiśle most kolei obwodowej relacji Kraków – Bonarka, który w 1910 roku został przebudowany na most drogowy. Po wysadzeniu przez Niemców (w 1945 roku) most został odbudowany w roku 1952.
W początkach XX wieku, po przyłączeniu do Krakowa, powstał projekt przekształcenia Dębnik w dzielnicę-ogród, ale projekt nie został nigdy zrealizowany.
W 1938 roku do domu Feliksa Kaczorowskiego przy ul. Tynieckiej 10 wprowadził się Karol Wojtyła i mieszkał tam do zakończenia wojny. Niedaleko, przy ul. Różanej 11 mieszkał Jan Tyranowski przewodnik duchowy młodego Karola Wojtyły.
W roku 1990 utworzono dzielnicę VIII Dębniki. W jej skład, poza obszarem dawnej wsi o tej nazwie, weszły również włączone do Krakowa w 1941 r. dawne wsie: Kostrze, Bodzów, Skotniki i Pychowice. W dzielnicy znajduje się również Zakrzówek, a także osiedla Podwawelskie i Ruczaj-Zaborze. Nad Wisłą powstał park Dębnicki.
Dom przy ul. Twardowskiego 25 – stan przed remontem
Dom przy ul. Twardowskiego 25 – stan po konserwacji
Detal domu przy ul. Twardowskiego 25 – stan przed remontem
Detal domu przy ul. Twardowskiego 25 – stan po konserwacji
W cyklu #krakowheritage przybliżamy odnowione krakowskie obiekty. Zachęcamy do spacerowania ich szlakiem i publikowania zdjęć z tych wędrówek w mediach społecznościowych z hasztagiem #krakowheritage. Wspólnie pokażmy, że jesteśmy dumni z efektów opieki nad zabytkami naszego miasta. Bądź turystą w swoim mieście – #zwiedzajKrakow i odkrywaj na nowo cenne zabytki.
Chcesz poznać więcej odnowionych zabytków Krakowa? – pozostałe odcinki cyklu #krakowheritage możesz znaleźć tutaj.