W dniu 19 października 2020 r. stulecie urodzin obchodził Pan Major Stanisław Szuro, ps. „Zamorski” (ur. 19 października 1920 r. w Krakowie). Po ukończeniu szkoły średniej założył mundur Junackich Hufców Pracy stając w szeregu ochotników sztafety pracy dla Polski, niestety niedługo potem wybuchła II wojna światowa. Stanisław Szuro uczestniczył w walkach obronnych Września 1939 r., następnie na początku 1940 r. przeszedł do konspiracji. Przeciwdziałał niemieckim okupantom jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej, co przypłacił uwięzieniem przez Niemców m.in. w KL Sachsenhausen.
Po wojnie, a szczególnie w tzw. latach stalinowskich, Pan Stanisław Szuro represjonowany był przez komunistów – włącznie z więzieniem ze względów politycznych i niewykonanym na szczęście wyrokiem śmierci. Jako jeden z Żołnierzy Wyklętych/Niezłomnych osadzony był w budzących do dziś grozę miejscach kaźni polskich patriotów tj. Rawiczu i Wronkach. Wolność Pan Stanisław odzyskał dopiero w 1956 r.
Pan Szuro, pomimo „niesłusznej” dla partyjnych notabli przeszłości, uzyskał w czasach tzw. Polski „ludowej” wyższe wykształcenie historyczne (ukończył UJ). Pomimo prób izolowania go od młodzieży, starał się przekazywać młodym Polakom wizję dziejów nowożytnych i najnowszych Polski, odległą od tej propagandowej, serwowanej wtedy w szkole i mediach. Według zmarłego już Pana Adama Rąpalskiego, artysty grafika i byłego Dyrektora Muzeum AK, Pan Stanisław Szuro prowadził nieformalną edukację patriotyczną wśród studentów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, będąc pracownikiem akademika tejże uczelni. W latach późniejszych Pan Szuro uczył historii w krakowskim liceum ogólnokształcącym O.O. Pijarów oraz w niższym seminarium zakonnym O.O. Franciszkanów w Wieliczce.
Także jako emeryt, Pan Szuro nierzadko występował publicznie z wykładami popularnonaukowymi, m.in. w budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ul. Rajskiej w Krakowie. Świetna pamięć, poczucie humoru i zdolności do przekazania trudnych treści z zakresu historii nowożytnej i najnowszej w prosty i jasny sposób, zjednywały Kombatantowi wiernych słuchaczy. Niektóre z Jego wystąpień zostały zarejestrowane i można zapoznać się z nimi za pomocą popularnego serwisu you tube. W 2018 r. Kombatant wydał ponadto (wraz z synem Janem), książkę wspomnieniową „I tak będę żył”, z której można dowiedzieć się wiele o historycznej już epoce, której jest jednym z ostatnich świadków. Pan Major od początków III RP czynnie zaangażował się w zorganizowane działania środowisk kombatanckich, należy m.in. do Związku Inwalidów Wojennych RP oraz Stowarzyszenia „Wolność i Niezawisłość” Obszaru Południowego. Weterana walk z nazistami i komunistami uhonorowano też licznymi wyróżnieniami i odznaczeniami, m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Uczestniczy też od lat Pan Stanisław Szuro w licznych uroczystościach kombatanckich i patriotycznych, z których wybrane z lat 2017-2018 fotografie prezentuję poniżej, życząc jednocześnie dostojnemu Jubilatowi, wszystkiego najlepszego z okazji stulcie urodzin!
Tekst i fotografie: Artur Jachna
