Medal „Cracoviae Merenti” to najwyższe odznaczenie przyznawane osobom, organizacjom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Do tej pory wręczono 7 złotych, 36 srebrnych, 44 brązowe medale.
Medal ustanowiono w 1992 r. i początkowo miał on dwie klasy: złotą i srebrną. W roku 1998 przyjęto dodatkową kategorię i ustanowiono medal brązowy. Rada Miasta postanowiła też, że podczas kadencji może wręczyć: jeden medal złoty (tylko dla instytucji), trzy srebrne oraz sześć brązowych.
Na awersie medalu widnieje herb Krakowa, Wzgórze Wawelskie i napis „Cracoviae Merenti” („Zasłużony dla Krakowa”), na rewersie natomiast wizerunek królowej Jadwigi według portretu Jana Matejki i napis „Hedvigis Regina Poloniae Princeps Lithuaniae et Heres Rusiae” („Jadwiga królowa Polski, księżna Litwy i dziedziczka Rusi”). Autorem projektu medalu jest artysta rzeźbiarz Kazimierz Adamski.
Szczegółowe zasady przyznawania medalu oraz regulamin ustala Komisja Medalu w skład której, wchodzi: Prezydent Miasta Krakowa (jako Przewodniczący Komisji), Metropolita Krakowski oraz Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rada Miasta Krakowa może uchwałą zmienić liczbę przyznawanych medali. W VIII kadencji (2018 – 2023) radni dokonali takiej zmiany i wręczyli 6 medali srebrnych i 9 brązowych. Powodem był obchodzony w 2020 r. jubileusz 30-lecia samorządu terytorialnego oraz liczne wnioski, które spłynęły do Komisji Medalu.
Złoty medal „Cracoviae Merenti” oznaczony numerem pierwszym przyznano Janowi Pawłowi II. Od tego czasu złote medale otrzymują tylko instytucje. Wręczono w sumie 7 medali w tym kolorze. Srebrny medal „Cracoviae Merenti” oznaczony numerem pierwszym przyznano Krzysztofowi Pendereckiemu. Do tej pory przyznano w sumie 36 medali w tym kolorze. Zaś brązowy medal „Cracoviae Merenti” oznaczony numerem pierwszym otrzymał Kazimierz Fugiel. Do dziś wręczono łącznie 44 medale w tym kolorze.
Więcej szczegółowych informacji o medalu „Cracoviae Merenti” oraz listę wszystkich laureatów znaleźć można na stronie Biuletynu Informacji Publicznej w zakładce Laureaci Cracoviae Merenti.
Fot. Wiesław Majka