Organizowany już po raz 12 koncert w hołdzie Żołnierzom Wyklętym powraca w formie tradycyjnej, z udziałem publiczności. Trwające około godziny widowisko poświęcone mjr. Hieronimowi Dekutowskiemu „Zaporze” odbędzie się w Filharmonii Krakowskiej w poniedziałek 20 lutego 2023 r o godz. 19.00.
Koncert „Zapora. Nigdy się nie poddam” to widowisko muzyczno-multimedialne opowiadające o życiu mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Na tę okazję powstało 9 nowych pieśni do słów Jerzego Łysińskiego, które zaśpiewają znani i lubiani polscy artyści: Kasia Moś, Izabela Szafrańska, Janusz Radek i Staszek Plewniak oraz Finaliści Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Niezłomnej i Niepodległej. im. Henryka Rasiewicza „Kima”. Warstwę muzyczną uzupełnią sceny aktorskie w wykonaniu Dariusza Wieteski w roli mjr. Hieronima Dekutowskiego oraz Grupy Rekonstrukcyjno-Filmowej Bemowo. Zdjęcia do scen zrealizowano w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie. Muzyczną opowieść dopełnią materiały archiwalne.
Solistom na scenie towarzyszyć będzie Chór i Orkiestra Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. W sekcji rytmicznej usłyszymy: Marka Pawełka – fortepian oraz aranżacje, Witolda Górala – gitary, Pawła Kuźmicza – gitara basowa, Grzegorza Fiebera – perkusja oraz Tomasza Bieleckiego – perkusjonalia. Artystami zadyryguje Janusz Wierzgacz, który jest również autorem muzyki do pieśni, które wybrzmią tego wieczoru.
Organizatorami wydarzenia są: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, Stowarzyszenie Passionart, Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie.
Koncert zostanie zarejestrowany przez TVP3 Kraków. Emisja zaplanowana jest na 1 marca 2023 r. w ogólnopolskim paśmie TVP3. Całość wyreżyseruje Grzegorz Sadurski.
Hieronim Dekutowski „Zapora”
Urodził się 24 września 1918 r. w Dzikowie pod Tarnobrzegiem. We wrześniu 1939 r. prawdopodobnie walczył jako ochotnik w obronie Lwowa. Później został internowany na Węgrzech, skąd przedostał się do Francji, a stamtąd do Wielkiej Brytanii.
Był żołnierzem PSZ na Zachodzie. Od kwietnia 1942 r. służył w specjalnej formacji „cichociemnych”, od czasu zaprzysiężenia w marcu 1943 r. nosząc pseudonimy „Zapora” i „Odra”. W nocy z 16 na 17 września 1943 r. w ramach operacji lotniczej o kryptonimie „Neon 1” został przerzucony do Polski.
W okupowanym kraju był m.in. szefem Kedywu w Inspektoratach Rejonowych Lublin i Puławy oraz dowódcą oddziału dyspozycyjnego Kedywu (OP 8). W czasie odtwarzania sił zbrojnych został dowódcą 1 kompanii 8 pp Leg. AK.
Po wkroczeniu Sowietów na Lubelszczyznę pozostał w konspiracji. Od czerwca 1945 r. dowodził zgrupowaniem partyzanckim DSZ. Jesienią 1945 r., po rozformowaniu zgrupowania, razem z kilkunastoma podkomendnymi podjął nieudaną próbę przedostania się na Zachód. Po powrocie odtworzył swoją jednostkę i dalej prowadził walkę.
Po ogłoszeniu amnestii z lutego 1947 r. zaprzestał prowadzenia akcji zbrojnych. W czerwcu 1947 r. ujawnił się. We wrześniu, zagrożony aresztowaniem, podjął próbę ucieczki z kraju, w trakcie której został zatrzymany. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie 15 listopada 1948 r. został skazany na karę śmierci. Przed wykonaniem wyroku podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi więziennej. Został zamordowany 7 marca 1949 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
Szczątki Hieronima Dekutowskiego zostały odnalezione latem 2012 podczas prac prowadzonych przez IPN w Kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Informację o identyfikacji podano do publicznej wiadomości 22 sierpnia 2013 r. Uroczysty pogrzeb odbył się 27 września 2015 r., a szczątki „Zapory” spoczęły w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych znajdującym się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.