Dziś, 16 grudnia w Muzeum Fotografii rozpoczną się pokazy multimedialne nowych prac zakupionych do zbiorów MuFo w mijającym roku. Prezentacja fotografii Marka Janickiego, powstałych podczas pacyfikacji kopalni „Wujek“ 16 grudnia 1981 roku, odbędzie się równolegle w dwóch oddziałach: MuFo Rakowicka przy ul. Rakowickiej 22A i MuFo Józefitów przy ul. Józefitów 16.
Prezentowane podczas pokazów zdjęcia powstały w trakcie pacyfikacji przez oddziały wojska i ZOMO strajku górników w katowickiej kopalni „Wujek”. Zakupione negatywy są jednym z najważniejszych świadectw stanu wojennego w Polsce. O ich wyjątkowej wartości świadczy fakt, że są wśród nich jedyne zdjęcia, jakie powstały na terenie kopalni, wykonane bezpośrednio w miejscach starć ludzi z oddziałami wojska i ZOMO. Na zdjęciach Marka Janickiego widzimy dramat ludzi walczących ze służbami, które powinny ich chronić i czujemy silne emocje młodego człowieka, który to wszystko zarejestrował.
Autor zdjęć Marek Janicki miał w tym czasie 19 lat i był uczniem technikum. W pobliżu kopalni znalazł się przypadkowo. Mając przy sobie aparat fotograficzny przełamał strach i zaczął fotografować. Po wywołaniu odbitki rozeszły się w tzw. „drugim obiegu”, przekazywane z rąk do rąk jako dowód zbrodni stanu wojennego.
Zdjęcia z pacyfikacji kopalni „Wujek” znajdują się m.in. w Ośrodku Karta, agencji Fotonowa, Polskiej Agencji Prasowej, są eksponowane na wystawach stałych w Centrum Wolności Solidarności przy Kopalni Wujek oraz w Muzeum Śląskim w Katowicach.
16 grudnia, o godz. 18.00 w MuFo Rakowicka, w 40-tą rocznicę pacyfikacji przez oddziały wojska i ZOMO strajku górników w katowickiej kopalni „Wujek”, odbędzie się również specjalny pokaz filmu Wiesława Palucha pt. „Autor nieznany“. Przed pokazem filmu z jego twórcą Wiesławem Paluchem oraz fotografem Markiem Janickim porozmawia Marta Miskowiec, kustoszka MuFo.
Liczba miejsc na wydarzeniu ze względu na ograniczenia pandemiczne jest ograniczona, rezerwacja: bilety@fotolibro.store lub telefonicznie: 602 638 560.
Pokazy:
- MuFo Rakowicka: 16 grudnia 2021 – 31 stycznia 2022
- MuFo Józefitów: 16 grudnia 2021 – 31 stycznia 2022
Marek Janicki – urodzony w 1962 roku w Siemianowicach Śląskich. Fotograf amator. Od 1974 roku mieszkał w Katowicach, w dzielnicy Stara Ligota. Ukończył Technikum Elektroniczne w Katowicach. 16 grudnia 1981 był światkiem pacyfikacji kopalni „Wujek” w Katowicach. Przez przypadek miał przy sobie aparat fotograficzny Ami 66, którym zrobił serię zdjęć dokumentujących to wydarzenie. Jego fotografie funkcjonowały anonimowo w stanie wojennym, były tzw. „cegiełkami” – za pieniądze pochodzące z ich sprzedaży organizowano pomoc ofiarom stanu wojennego. Od 1955 roku mieszka z żoną i rodziną w Janowicach Wielkich. Jest członkiem Jeleniogórskiego Towarzystwa Fotograficznego oraz Towarzystwa Fotograficznego „Pozytyw” w Katowicach.
Wiesław Paluch – urodzony w 1966 roku w Biłgoraju. Absolwent Akademii Teatralnej i Akademii Filmowej i Telewizyjnej w Warszawie. Reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych i fabularnych. Realizator teledysków, reportaży i filmów reklamowych. Laureat kilkunastu nagród filmowych, m.in. za film fabularny „Motór” (2005) opowiadający o grupie przyjaciół z Biłgoraja i skutkach założenia przez nich pseudo-sekty czczącej motory WSK oraz za film z 2010 pod tytułem „Fotograf partyzantów” poświęcony Edwardowi Buczkowi, autorowi zdjęć partyzantów z oddziałów walczących w 1944 r. w lasach Zamojszczyzny. W 2019 roku wraz z Mirosławem Basajem nakręcił film „Kobiety wolności”, w którym zebrał relacje kilkunastu kobiet biorących czynny udział w działaniach opozycyjnych w latach 80, między innymi Danuty Sadowskiej, Małgorzaty Chmieleckiej i Elżbiety Kujawy. Zrealizowany w tym roku film dokumentalny „Autor nieznany” jest poświęcony fotografiom stanu wojennego, opowiada historię zdjęć z pacyfikacji kopalni „Wujek”.
Zakup negatywów Marka Janickiego dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu własnego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Rozbudowa zbiorów muzealnych.
Fot. Marek Janicki/zbiory MuFo
