W latach 2006-2019 miasto przeznaczyło blisko 37,5 mln zł na dotacje obejmujące prace konserwatorskie, restauratorskie i budowlane w zabytkowych obiektach. Rozpoczynamy cykl tekstów #krakowheritage o odnowionych kamienicach, budynkach sakralnych, kapliczkach i innych miejscach ważnych dla tożsamości naszego miasta. Zachęcamy krakowian do spacerowania szlakiem tych miejsc, rozpoznawania najpiękniejszych obiektów i oznaczania ich hasztagiem #krakowheritage – wspólnie pokażmy, że jesteśmy dumni z efektów opieki nad zabytkami naszego miasta.
Kraków ocalał w wojennych zawieruchach i zachował unikatowe w skali światowej dziedzictwo: zabytki sztuki i architektury reprezentatywne dla wszystkich stylów, od romanizmu po modernizm. Zabytki Krakowa to wręcz podręcznikowe przykłady większości stylów i porządków architektonicznych, wyjątkowe ze względu na rangę architektoniczną i artystyczną. Wznoszone były dzięki światłemu mecenatowi królów i obywatelstwa, w tym władz samorządowych miasta, a także pracy artystów, architektów i urbanistów – znakomitych i uznanych, nierzadko wybitnych.
Architektura Krakowa charakteryzuje się niezwykłą różnorodnością – każda epoka artystyczna pozostawiła swój ślad w mieście. Oś średniowiecznego centrum wyznacza Droga Królewska, prowadząca od Bramy Floriańskiej z Barbakanem, poprzez ulice Floriańską, Grodzką i Kanoniczą, na górujące nad miastem wzgórze wawelskie z zamkiem królewskim i katedrą. Zabytki i bogactwo architektoniczne krajobrazu historycznego stanowią jeden z najcenniejszych zasobów Krakowa. To dla zabytków i unikatowej atmosfery miasta przybywają tu turyści z całego świata. Te powody przyjazdu deklaruje blisko 50% badanych.
Kraków podjął się dofinansowywania prac konserwatorskich, restauratorskich i prac budowlanych koniecznych dla zachowania zabytków jako jedno z pierwszych miast w Polsce. Jest także jednym z najważniejszych ośrodków edukacji profesjonalnej i konserwatorskiej w zakresie opieki nad zabytkami. Od 2006 roku z budżetu Krakowa udzielana jest dotacja celowa na prace konserwatorskie, restauratorskie i prace budowlane – do 2018 roku w zakresie zabytków wpisanych do rejestru, a od 2019 roku również dla obiektów znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków. Z budżetu miasta przeznaczono na ten cel 37 410 000 zł, przyznano 330 dotacji.
Dzięki dotacjom od zniszczenia ocalały poszczególne budynki, niejednokrotnie o ogromnej wartości historycznej i kulturowej, ale wypiękniał też cały Kraków – miasto, które jako pierwsze w Europie znalazło się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, a dziś przewodzi Organizacji Miast Historycznych OWHC.
– Kraków, miasto królewskie i dawna stolica Polski, jest miejscem o długiej i bogatej historii oraz symbolem polskiej tożsamości. Stolica Małopolski należy do najlepiej utrzymanych środkowoeuropejskich miast, charakteryzujących się historyczną zabudową. Liczbę obiektów zabytkowych w Krakowie szacuje się na blisko 7,5 tys. Troska o zachowanie cennych zasobów kultury od lat ma dla miasta priorytetowe znaczenie. Stąd skala przyznanych dotacji – zarówno w zakresie liczby obiektów objętych wsparciem, jak i przeznaczonej kwoty – mówi Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa
Głównym celem przyznawanych przez miasto dotacji jest wspieranie i uzupełnianie działań właścicieli budynków zapewniających właściwą opiekę nad wartościowymi obiektami zabytkowymi. Dodatkowo, dzięki Narodowemu Funduszowi Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, corocznie przekazywane są też dodatkowe fundusze z budżetu państwa, którymi dysponuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. Wypracowane zasady współpracy Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, Gminy Miejskiej Kraków i właścicieli zabytków, umożliwiają wspólne finansowanie realizowanych prac.
Dotychczas zrealizowane prace objęły remonty elewacji kamienic i kościołów, remonty dachów, konserwację i odtworzenie stolarki okiennej, remonty konserwatorskie drewnianych klatek schodowych, remonty zabezpieczających konstrukcję obiektów, remonty konserwatorskie murów ogrodzeniowych oraz gotyckich piwnic, a także konserwację obrazów, polichromii, ołtarzy.
– 330 przyznanych dotacji to jednocześnie mnóstwo opowieści, których bohaterami są różne krakowskie zabytki – ich historia, cechy architektoniczne, zakres renowacji. Rozpoczynamy nowy cykl tekstów na komunikatorach miasta i w mediach społecznościowych. W ten sposób chcemy kontynuować kampanię informacyjną #krakowheritage, ale także zwracać uwagę mieszkańców na obiekty, które zostały odnowione przy udziale miasta i SKOZK. Jesteśmy dumni z efektów pracy doświadczonych konserwatorów, właścicieli obiektów inwestujących w swoją własność i wreszcie unikatowych wartości historycznego krajobrazu Krakowa, który jest źródłem naszej tożsamości i dumy. Przybliżymy te, które przeszły najbardziej spektakularną metamorfozę, a także te, których historia kryje różne ciekawostki czy zaskakujące fakty i pokażemy, jak Kraków pięknieje dzięki trosce o zabytki – do odkrywania piękniejącego Krakowa zaprasza Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury.
W pierwszym odcinku cyklu pokazujemy, jak zmieniła się Kamienica pod Gruszką. Zachęcamy do spacerów szlakiem krakowskich renowacji. „Bądź turystą w swoim mieście – zwiedzaj Kraków” i odkrywaj na nowo cenne zabytki. #krakowheritage #owhc
Fot. Bogusław Świerzowski / krakow.pl
