5 stycznia 2018 r. dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie dr hab. Filip Musiał, w towarzystwie naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w Krakowie dr. Wojciecha Frazika, otworzył na pl. Szczepańskim w Krakowie wystawę pt. „Ojcowie Niepodległości”. Przedstawił także najważniejsze wydarzenia, przygotowywane przez krakowski odział IPN na jubileuszowy rok obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości.
Tekst: IPN Kraków
Zdjęcia: Wojciech Pasiowiec
Plenerowa ekspozycja prezentuje liderów walki o wolną Polskę w 1918 r.: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego i Ignacego Daszyńskiego. Ponaddwumetrowe plansze z sylwetkami wybitnych mężów stanu opatrzone są ich biogramami w języku polskim i angielskim. Na wystawie znajdziemy także kalendarium najistotniejszych wydarzeń w procesie odradzania się niepodległej Polski oraz kopie najważniejszych dokumentów, związanych z 11 listopada 1918 r. Korzystając ze specjalnej mapy można prześledzić, jak w latach 1918-1921 zmieniały się granice II Rzeczypospolitej.
Przygotowana przez pracowników Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Szczecinie wystawa pozostanie w Krakowie do 22 stycznia. Jest ona symboliczną inauguracją w stolicy Małopolski całorocznych obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości. O szczegółach mówił podczas konferencji prasowej na pl. Szczepańskim dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał.
– Na wystawie z jednej strony pokazujemy najważniejsze działania polityczne i zbrojne, które doprowadziły do odzyskania niepodległości, a z drugiej to, iż tylko dzięki współpracy wszystkich liczących się sił politycznych było to możliwe. Najważniejsze wydarzenia historyczne są zawsze konsekwencją aktywności postaci wybitnych. Ich współpraca bywała niełatwa, ponieważ każdy z sześciu mężów stanu reprezentował inne środowisko polityczne, ale cel był wspólny – dążenie do odzyskania wolnego kraju. To sprawiło że potrafili współpracować, a Polska wróciła na mapę Europy. W tych sześciu postaciach i życiorysach zamyka się cała paleta działań niepodległościowych i cała paleta ideowa środowisk polskich pod zaborami, a później w niepodległej Polsce – powiedział dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał.
Przedstawił także podstawowe plany krakowskiego IPN na bieżący rok. – Większość przedsięwzięć ma charakter edukacyjny. Zwracam szczególnie uwagę na dwa konkursy, skierowane do szkół: „Niezwyciężeni 1918-2018. Pokolenia Niepodległej” i „Kamienie Pamięci”. Oba mają skłonić młodzież do poszukiwania we własnym środowisku, miejscowości czy gminie mniej znanych bohaterów, którym zawdzięczamy wolną ojczyznę. Naszą ambicją jest, aby jak największa liczba takich osób została przypomniana nie tylko w środowisku lokalnym, ale także w skali ogólnopolskiej – mówił dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał.
Na falach Radia Kraków można już od roku słuchać, przygotowywanych wraz z krakowskim oddziałek IPN, audycji na temat polskich dróg do niepodległości. – Jednym z nowych przedsięwzięć oddziału krakowskiego IPN jest strategiczna gra planszowa „Semper Fidelis. Bitwa o Lwów 1918-1919”. Mocnym punktem naukowym będzie z kolei publikacja źródłowa pt. „Józef Piłsudski w dokumentach carskiej ochrany”, przygotowywana przez zespół pod kierownictwem prof. Henryka Głębockiego – dodał dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał. Zachęcał ponadto przedstawicieli środowisk lokalnych, samorządów i sektora prywatnego, by zgłaszali się do Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa w Krakowie z propozycjami trwałych upamiętnień polskich bohaterów niepodległości. – Na ile to okaże się możliwe, będziemy wspierać takie inicjatywy – stwierdził dyrektor Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filip Musiał.
Projekty i wydarzenia polecane przez Odział IPN w Krakowie
1. Ogólnopolski cykl „Akademia Niepodległości”, zapoczątkowany 11 grudnia 2017 r. w Działdowie, z udziałem prezesa IPN dr. Jarosława Szarka. To projekt spotkań i wykładów, zaplanowany na cztery lata (do połowy 2021 r.), w czasie których pracownicy IPN oraz zaproszeni reprezentanci uczelni wyższych i środowisk lokalnych przedstawią drogę do Niepodległej, wznoszenie jej państwowego gmachu i wykuwania granic, a także bilans 20-lecia międzywojennego.
2. Adresowany do uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych i polonijnych oraz organizacji młodzieżowych konkurs „Niezwyciężeni 1918-2018. Pokolenia Niepodległej”. Jego główne zadanie to upamiętnienie osób zasłużonych w walce o suwerenną Rzeczpospolitą, odznaczonych przed 1939 r. Krzyżem lub Medalem Niepodległości. Patronat honorowy nad inicjatywą, mającą zachęcić młodych ludzi do własnych poszukiwań historycznych. sprawuje Prezydent RP Andrzej Duda.
3. Projekt „Kamienie pamięci” posłuży upamiętnianiu zwykłych ludzi, których poświęceniu zawdzięczamy niezawisłość kraju. Zachęcamy młodzież do podejmowania samodzielnej pracy dokumentacyjnej, do znajdowania bohaterów historii we własnym środowisku. W projekcie mogą brać udział uczniowie wszystkich poziomów szkół, a także drużyny harcerskie i osoby prywatne. Ważnym elementem projektu jest jak najatrakcyjniejsze opracowanie prezentacji postaci oraz upowszechnienie wiedzy o niej w społeczności lokalnej.
4. Audycje radiowe, telewizyjne oraz publikacje prasowe i internetowe, popularyzujące bohaterów walki o wolną ojczyznę i najważniejsze wydarzenia z najnowszej historii Polski, Krakowa i regionu na przestrzeni stu lat. Przykładem może być cykl „Pamięć Niepodległości”, realizowany wspólnie z Radiem Kraków.
5. Przygotowana przez wydawnictwo Wysoki Zamek we współpracy z Odziałem IPN w Krakowie gra planszowa „Semper Fidelis. Bitwa o Lwów 1918-1919”. Jej akcja rozgrywa się w listopadzie 1918 r. Powoli kończy się Wielka Wojna, która zmieniła Europę i zniszczyła stare monarchie. Na gruzach monarchii austro-węgierskiej rozpoczyna się nowy konflikt pomiędzy dwoma narodami: polskim i ukraińskim. Semper Fidelis to gra strategiczna dla dwóch osób, która przedstawia realia walk o Lwów w latach 1918-1919.
Bardziej szczegółowy program przedsięwzięć związanych ze stuleciem odzyskania niepodległości oraz ofertę edukacyjną Oddziału IPN w Krakowie można znaleźć w internecie.
