6 sierpnia 1914 r. na rozkaz Józefa Piłsudskiego wyruszyła z krakowskich Oleandrów I Kompania Kadrowa. O godz. 9.45 żołnierze „Kadrówki” obalili słupy graniczne państw zaborczych w Michałowicach i po wyzwoleniu z rąk rosyjskich Słomnik, Miechowa, Jędrzejowa i Chęcin, dotarli 12 sierpnia do Kielc.
I Kadrowa była pierwszym od zakończenia powstania styczniowego regularnym oddziałem armii polskiej, który przekroczył granicę zaborczą, by walczyć o odzyskanie niepodległości. Dała ona początek Legionom Polskim, które swym wysiłkiem zbrojnym w latach I wojny światowej przyczyniły się do odzyskania niepodległości w 1918 r. Dla upamiętnienia tego wydarzenia, w okresie międzywojennym, corocznie od 1924 r., odbywały się Marsze Szlakiem I Kompanii Kadrowej. Do tradycji powrócono w 1981 r., pomimo szykan ze strony władz komunistycznych.
Była to forma manifestacji politycznej przeciwko reżimowi tłumiącemu postawy patriotyczne i narodowe. W 1989 r. wrócono do formuły wypracowanej przed wojną. Marsz co roku gromadzi w swych szeregach młodzież ze Związku Strzeleckiego „Strzelec”, harcerzy, uczniów szkół noszących imię Józefa Piłsudskiego, żołnierzy z jednostek Wojska Polskiego dziedziczących tradycje legionowe, a także kawalerzystów ze stowarzyszeń kultywujących tradycje ułańskie II RP. Marsz tradycyjnie rozpoczyna się na krakowskich Oleandrach, a kończy w Kielcach pod pomnikiem „Czwórki Legionowej” i Pałacem Biskupów Krakowskich.
Patronat nad tegoroczną edycją Marszu objął Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski a Komendantem po raz pierwszy został Dionizy Krawczyński. Honorowym patronatem objął Marsz Prezydent RP Andrzej Duda i Pani Karolina Kaczorowska, małżonka ostatniego Prezydenta II Rzeczypospolitej na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego.
Uroczystości rozpoczęły się 4 sierpnia uroczystym Capstrzykiem na Kopcu Józefa Piłsudskiego na Sowińcu połączonym ze złożeniem na Kopcu ziem z pół bitewnych, uświęconych krwią Polaków i apelem pamięci. Następnego dnia odbyły się zasadnicze krakowskie obchody związane z „Kadrówką”. Rano odbył się apel w Kwaterze Legionowej na cmentarzu Rakowickim, podczas którego zostały złożone kwiaty na mogiłach legionowych.
Popołudniu odbył się przemarsz uczestników Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej z asystą wojskową i orkiestrą z Oleandrów, ulicami Piłsudskiego, św. Anny na Rynek Główny,
gdzie nastąpiło złożenie kwiatów w miejscu przysięgi Tadeusza Kościuszki.
Następnie uczestnicy uroczystości przemaszerowali ulicą Grodzką
na Wawel, gdzie o odprawiona została msza święta w intencji Ojczyzny, Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz jego żołnierzy.
Po mszy uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty na grobach Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i jego małżonki Marii Kaczyńskiej. Następnie odbył się przemarsz z asystą wojskową i orkiestrą z Wawelu na plac o. gen. Adama Studzińskiego oraz złożenie kwiatów pod Krzyżem Katyńskim. Po uroczystościach uczestnicy marszu skierowali się w stronę Małego Rynku, gdzie w godzinach wieczornych już po raz 65. przeprowadzono Lekcja Śpiewania organizowaną tradycyjnie przez Fundację Loch Camelot, Bibliotekę Polskiej Piosenki i Kancelarię Prezydenta Krakowa. Kancelaria Prezydenta przygotowała na tę okazję bezpłatne śpiewniki, które zostaną rozdane podczas koncertu.
Ostatnim wydarzeniem tego dnia był apel wieczorny i złożenie kwiatów przy pomniku Marszałka Józefa Piłsudskiego. Rankiem 6 sierpnia uczestnicy Marszu wzięli udział w uroczystym apelu na Oleandrach z udziałem asysty wojskowej i orkiestry, przedstawicieli władz państwowych, samorządowych i wojskowych. Następnie przemaszerowali z Oleandrów przez Rynek Główny, ulicą Sławkowską, a później przeszli w okolice Starego Kleparza, skąd autokarami wyruszyli do Michałowic.
Tam właśnie, w miejscu dawnej granicy zaborów austriackiego i rosyjskiego, odbyły się uroczystości pod pomnikiem upamiętniającym obalenie słupów granicznych przez I Kompanię Kadrową.
Podczas części wyżej wymienionych uroczystości – w dniach 5 sierpnia w Krakowie oraz 6 sierpnia w Michałowicach, rozdawane były karty z serii „Polskie Rocznice” – Wymarsz I Kompanii Kadrowej (6 VIII 1914 r.) obijane stemplem okolicznościowej pieczątki.
Niezależnie od powyższych, 4 sierpnia pod Teatrem Bagatela w Krakowie, Krakowianie i turyści, również mieli możliwość otrzymania kart.
Cieszyły się one sporym zainteresowaniem
Kolejne takie rozdawanie, tym razem innych rocznicowych materiałów patriotycznych, zaplanowane jest w tym miejscu na godzinę 13 w piątek dnia 1 września br.
Tekst Artur Jachna
Fotografie Artur Jachna, Mariusz Cupiał , Mariusz Jabłoński
