W kościele św. Józefa na Rynku Podgórskim krakowianie upamiętnili harcerzy Szarych Szeregów z plutonu „Alicja”.
Uroczystości rozpoczęła msza święta, po której zebrani przeszli pod pomnik znajdujący się koło kościoła, gdzie odczytano Apel Poległych. Głos zabrał m.in. dr Michał Wenklar, zastępca dyrektora krakowskiego oddziału IPN, który również odczytał list od Władysława Kosiniaka-Kamysza, wicepremiera, ministra obrony narodowej, skierowany do uczestników wydarzenia. Na koniec delegacje złożyły kwiaty.
Pomnik został ufundowany przez kombatantów Stowarzyszenia Szarych Szeregów w 1998 r.
Organizatorami wydarzenia byli: Parafia i Sanktuarium św. Józefa w Krakowie – Podgórzu, Muzeum Krakowa, Stowarzyszenie Podgorze.pl, Skauci Europy, Stowarzyszenie Szarych Szeregów Oddział w Krakowie, Oddział IPN w Krakowie, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Hufiec ZHP Kraków-Podgórze im. Podgórskich Szarych Szeregów, Dzielnica XIII.
Pluton „Alicja”
W marcu 1943 r., w oparciu o podgórski hufiec Szarych Szeregów, rozpoczęto tworzenie plutonu „Alicja”. Miał on być jednym z trzech plutonów wchodzących w skład harcerskiej kompanii „Bartek”, utworzonej z inicjatywy komendanta Krakowskiej Chorągwi Szarych Szeregów w porozumieniu z Armią Krajową.
W lipcu 1943 r. pluton został przekazany do dyspozycji Kedywu czyli Kierownictwa Dywersji Okręgu Kraków AK. Pod względem wychowawczym pozostawał pod kontrolą Szarych Szeregów. W tym samym czasie w Warszawie przy Komendzie Głównej AK utworzono oddział dywersyjny „Agat” – poprzednik słynnego batalionu „Parasol”.
Młodzi konspiratorzy rozpoczęli walkę z niemieckim okupantem. Brali udział w zdobywaniu broni, prowadzeniu rozpoznania i wywiadu, uczestniczyli w kolportażu prasy i rozlepianiu ulotek, w akcjach sabotażowych, tj. bojkocie kin, dywersji kolejowej, a także likwidowaniu konfidentów.
W październiku 1943 r. gestapo dokonało pierwszych aresztowań. Z miesiąca na miesiąc Niemcy zatrzymywali kolejnych konspiratorów. Ich nazwiska pojawiały się na niemieckich „afiszach śmierci”, budząc przerażenie wśród mieszkańców Podgórza. Aresztowania trwały do maja 1944 r. W ciągu zaledwie kilku miesięcy zginęło 41 młodych ludzi w wieku od 17 do 22 lat.
Fot. Żaneta Wierzgacz (IPN)/Tekst: IPN Kraków.
