„Trzeba ujrzeć i zdobyć swoje miejsce…” – tak brzmiało podstawowe zadanie, które stawiało sobie ziemiaństwo w odrodzonym państwie polskim. W dobie zagrożenia ze strony wrogich Polsce ideologii komunizmu i nazizmu uważano, że rozpoznanie swojego miejsca w tkance narodu, stanowić miało punkt wyjścia do podjęcia działań na rzecz rozwoju państwa, ugruntowując istotną pozycję ziemian w nowoczesnym społeczeństwie. Podstawowym założeniem było wzięcie odpowiedzialności za los modernizowanego kraju, praca na rzecz najbiedniejszych, najsłabszych, edukacja młodzieży wiejskiej i podnoszenie poziomu życia mieszkańców wsi oraz wspieranie wszelkich inicjatyw społecznych do tego prowadzących. Ziemianie i ziemianki zanurzeni w swoim etosie, zgodnym z hasłem „Bóg, Honor i Ojczyzna” chcieli być liderami lokalnych społeczności.
Celem projektu jest, aby młodzież biorąca udział w konkursie odkryła postaci działaczek i działaczy społecznych, gospodarczych, kulturalnych czy politycznych, zasłużonych lokalnie i w skali kraju. Chcemy, by był pamiętany i twórczo rozwijany dorobek życia tych ziemian i ziemianek, którzy zasłużyli się dla swoich małych ojczyzn i dla Polski, zgodnie z wezwaniem „do wielkiego Czynu Społecznego, Bogu na chwałę, narodowi na pożytek”.
Projekt niniejszy zakłada organizację debat oraz wykładów dla uczniów, nauczycieli i edukatorów w celu przybliżenia tematyki ziemiańskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Głównym elementem pozostaje konkurs historyczny, skierowany do uczniów szkół podstawowych (klasy VI-VIII) i ponadpodstawowych. Uczestnicy ogólnopolskiego konkursu mają za zadanie wykonanie pracy w jednej z dwóch form – pisemnej lub multimedialnej. Oceniana będzie kreatywność, zgodność z faktami oraz samodzielna analiza materiałów historycznych. Elementem niezbędnym będzie oparcie pracy na źródłach, prezentujących działalność społeczno-kulturową i gospodarczą ziemian w okresie II Rzeczypospolitej.
Zwycięzcy konkursu przyjadą do Krakowa na sesję naukowo-edukacyjną, połączoną z ogólnopolskim finałem konkursu, która planowana jest 6 czerwca 2025 r.
Zgłoszenia szkół do udziału w konkursie przyjmujemy do 1 marca 2025 r. Należy je przesłać do ogólnopolskiego koordynatora projektu dr. Pawła Mazura z Oddziału IPN w Krakowie, e-mail: pawel.mazur@ipn.gov.pl, tel. 666 010 620.