Tradycyjne uroczystości z okazji Święta Wojska Polskiego miały tym razem dodatkowy punkt – 15 sierpnia 2021 r. w ogrodach krakowskiego Muzeum Archeologicznego zorganizowaliśmy piknik wojskowy.
Oficjalna część uroczystości, w których uczestniczył dyrektor krakowskiego IPN dr hab. Filip Musiał, rozpoczęła się od mszy świętej w katedrze wawelskiej. Po nabożeństwie złożono kwiaty pod Krzyżem Katyńskim na pl. o. Studzińskiego, a przed Grobem Nieznanego Żołnierza na pl. Matejki odbyła się ceremonia wojskowa.
W ogrodach Muzeum Archeologiczne w Krakowie odbył się piknik wojskowy. Zaprezentowały się jednostki i instytucje z Garnizonu Kraków i Kraków-Balice. W punkcie edukacyjnym krakowskiego IPN można było zagrać w gry, zaopatrzyć się w nasze wydawnictwa i materiały promocyjne, a także obejrzeć wystawę „Będzie wielka albo nie będzie jej wcale”. Gościliśmy także dwie grupy rekonstrukcyjne – GRH KuK Sturmtruppen i PGRH „Błyskawica”.
Piknik rozpoczął się od dziesięciominutowej ulewy, po której wyszło piękne słońce. Spotkanie z Wojskiem Polskim otworzyli – gospodarz miejsca, dyrektor muzeum archeologicznego dr hab. Jacek Górski, wicewojewoda małopolski Józef Leśniak, dowódca 6. Brygady Powietrznodesantowej gen. bryg. Grzegorz Grodzki, dyrektor krakowskiego IPN dr hab. Filip Musiał i dyrektor departamentu kultury Urzędu Marszałkowskiego Monika Gubała.
Było upalnie, ale odwiedzającym stoiska to nie przeszkadzało. Dla wzmocnienia serwowana była wojskowa grochówka. Organizatorami pikniku byli: wojewoda małopolski, Oddział IPN w Krakowie, Muzeum Archeologiczne oraz Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Małopolski, współorganizatorem – Wojsko Polskie.
Święto Wojska Polskiego
Zostało ustanowione w 1923 r. na pamiątkę zwycięstwa nad bolszewikami pod Warszawą trzy lata wcześniej. W 1950 r. władze komunistyczne zmieniły datę święta na 12 października (Dzień Wojska Polskiego obchodzono odtąd w rocznicę bitwy pod Lenino z 1943 r.). W 1992 r. 15 sierpnia ponownie stał się dniem, w którym honoruje się tradycje polskiego oręża.
Bitwa Warszawska
12 sierpnia 1920 r. wojska bolszewickie stanęły u wrót Warszawy. Na linii Wisły miało dojść do decydującego starcia. Przygotowany przez polskie dowództwo plan obrony Warszawy wymagał powstrzymania trzykrotnie silniejszych wojsk wroga do czasu kontruderzenia sił skoncentrowanych pod dowództwem Piłsudskiego nad Wieprzem. Z braku silnych odwodów rzucono do walki młodzież gimnazjalną i studencką, której za całe wyszkolenie wojskowe musiał czasem wystarczyć błyskawiczny kurs obsługi karabinu.
Oddziały obrony stolicy wypełniły zadanie i powstrzymały atak wroga. 15 sierpnia 1920 r. pod Radzyminem bolszewickie siły zostały odparte. Z kolei wojska gen. Władysława Sikorskiego powstrzymały wroga pod Płockiem i Modlinem. 16 sierpnia znad Wieprza ruszyło natarcie grupy uderzeniowej Piłsudskiego, które dzięki zaskoczeniu zmusiło siły bolszewickie do panicznej ucieczki.
Bitwa okazała się wielkim zwycięstwem, odwracając losy całej wojny. Dla wielu tak wielkim i nadzwyczajnym, że nazwana została „cudem nad Wisłą”, również dzięki wierze w szczególną troskę Matki Boskiej nad walczącymi wojskami polskimi, w przypadające tego dnia święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Armia Czerwona poniosła jedną z największych w swych dziejach klęsk.
Fot. Janusz Ślęzak (IPN) Tekst IPN Kraków
