W tym roku przypada 80. rocznica wybuchu powstania warszawskiego. Muzeum Krakowa w ramach 18. obchodów Dni Pamięci Ofiar Gestapo przypomina los warszawian, którzy po upadku powstania znaleźli tymczasowe schronienie w Krakowie.
Wielu z wysiedlonych warszawian zostało aresztowanych przez Niemców. W byłych celach Gestapo przy ul. Pomorskiej 2 w Krakowie zachowały się napisy wyryte przez nich na ścianach. Autorką jednego z nich jest Irena Malinowska, która jest patronką Dni Pamięci Ofiar Gestapo w 2024 roku. Drugi patron, Tadeusz Suwara, został wybrany w plebiscycie przez internautów.
Przybliżamy program Dni Pamięci Ofiar Gestapo organizowanych przez Muzeum Krakowa.
czwartek, 12 września
- godz. 18.00–19.00 – Ulica Pomorska: spotkanie promujące wznowienie albumu Polskie Powstania Narodowe. Powstanie Warszawskie (Wydawnictwo Muzeum Niepodległości), prowadzenie: Robert Hasselbusch (kustosz Mauzoleum Walki i Męczeństwa – filia Muzeum Więzienia Pawiak, oddziału Muzeum Niepodległości w Warszawie)
piątek, 13 września
- godz. 9.00 – msza w kościele św. Szczepana, ul. H. Sienkiewicza 19
- godz. 10.00–10.40 – uroczysty apel z udziałem żołnierzy Wojska Polskiego ku czci ofiar Gestapo i złożenie kwiatów przy tablicy pamiątkowej, ul. Pomorska 2
- godz. 11.15 – otwarcie wystawy plenerowej „Kraków ‘44 – ostatnie miesiące okupacji”, pl. Inwalidów
- godz. 11.00–12.00 – oprowadzanie po wystawie stałej oraz celach Gestapo dla uczestniczących w uroczystości uczniów krakowskich szkół
- godz. 18.00–19.00 – wykład dr Teodora Gąsiorowskiego: „Przygotowania do powstania w Krakowie” (sala wystawy stałej przy ul. Pomorskiej 2)
sobota, 14 września
- Sesja popularnonaukowa Los ludności cywilnej i powstańców warszawskich w 1944 na terenie Generalnego Gubernatorstwa i III Rzeszy (pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35, sala Miedziana – wstęp wolny)
Plan sesji:
- godz. 10.00–10.10 – dr Michał Niezabitowski (dyrektor Muzeum Krakowa): otwarcie sesji
- godz. 10.10–10.30 – Małgorzata Bojanowska (dyrektorka Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie): „Historia obozu Dulag 121 w Pruszkowie dla wysiedlonych warszawiaków podczas Powstania Warszawskiego”
- godz. 10.30–10.50 – dr Piotr Stanek (Muzeum Jeńców Wojennych w Łambnowicach): „Pięć lat temu było punktem honoru nie dać się wziąć do niewoli. Dziś punktem honoru jest tam iść”. Powstańcy warszawscy w obozach Wehrmachtu
- godz. 10.50–11.10 – Wirginia Węglińska (Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni ): „Nieświęte męczennice” i „kobiety pistolety”. Losy kobiet z powstania warszawskiego w KL Stutthof
- godz. 11.10–11.30 – dyskusja, przerwa na poczęstunek
- godz. 11.30–11.50 – Katarzyna Kocik (Muzeum Krakowa): „Pomoc krakowian dla uchodźców z powstańczej Warszawy”
- godz. 11.50–12.10 – dr Ewa Mostowicz-Kapciak (Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie): „Irena Malinowska jako historyk sztuki, kustosz Muzeum w Wilanowie”
- godz. 12.10–12.30 – dr Ludwika Majewska (Muzeum Tradycji Niepodległościowych): „Mieszkańcy popowstaniowej Warszawy w mieście włączonym do Rzeszy. Przykład Łodzi”
- godz. 12.30 – 12.50 – dr Sławomir Maślikowski (Zespół Szkół im. gen. Władysława Andersa w Częstochowie): „Częstochowa – ostatnia wojenna stolica”
- godz. 12.50–13.10 – dyskusja
- godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie stałej w oddziale Ulica Pomorska: „Krakowianie wobec terroru 1939–1945–1956”
niedziela, 15 września
- godz. 11.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie stałej w oddziale Ulica Pomorska: „Krakowianie wobec terroru 1939–1945–1956”
- godz. 14.00–15.30 – Andrzej Chytkowski: spacer edukacyjny po cmentarzu wojskowym w Krakowie „Z pomocą powstańczej Warszawie. Śladami lotników poległych i pochowanych w Krakowie” (start: ul. Biskupa Prandoty, wejście główne na cmentarz wojskowy)
- godz. 17.00 – Maciej Śledziński: „Ortsstüzpunkt Krakau – niemieckie fortyfikacje Krakowa z rok 1944” (sala wystawy stałej przy ul. Pomorskiej 2)
poniedziałek, 16 września
- godz. 9.00–15.00 – Powstańczy quest – gra miejska dla młodzieży szkolnej w wieku 13–19 lat. Zgłoszenia: gry@muzeumkrakowa.pl
czwartek, 5 grudnia
- godz. 18.00–19.00 – spotkanie otwarte poświęcone patronom Dni Pamięci Ofiar Gestapo w 2024 roku, sala wystawy stałej, ul. Pomorska 2 (prowadzenie: Grzegorz Jeżowski, Muzeum Krakowa).
Fot. Muzeum Krakowa
