Teatr Bagatela im. Tadeusza Boya–Żeleńskiego obchodzi w tym roku swoje setne urodziny. Główne uroczystości będą miały miejsce w piątek, 25 października, dokładnie sto lat od otwarcia pierwszej Bagateli, jednak przez cały październik warto świętować to wydarzenie. W 1919 roku uroczystości obejmowały mszę u karmelitów, poświęcenie budynku, zwiedzanie nowego gmachu, bankiet z udziałem orkiestry i wieczorną premierę do niedawna zakazanej przez cenzurę „Kobiety bez skazy” Gabrieli Zapolskiej, oprotestowaną bezskutecznie przez krakowskie matrony u kardynała Sapiehy.
Od 1919 roku róg ulic Karmelickiej i Krupniczej jest stałym punktem na kulturalnej mapie Krakowa. Począwszy od przedwojennego teatru rewiowego na – jak chcieli założyciel Marian Dąbrowski i ojciec chrzestny Boy–Żeleński – paryską miarę, poprzez powojenną scenę dla dzieci Wesoła Gromadka i Teatr Młodego Widza kierowane przez Marię Billiżankę, Teatr Rozmaitości pod dyrekcją Haliny Gryglaszewskiej oraz teatr eksperymentalny Mieczysława Górkiewicza, po teatr lektur szkolnych lat 80./90. i obecną dwuprofilową Bagatelę Henryka Jacka Schoena, jest to jedna z najbardziej rozpoznawalnych scen w kraju. Dzięki wiernej publiczności cieszy się frekwencyjnym rekordem Polski.
W roku jubileuszowym zaplanowano szereg atrakcji i wydarzeń specjalnych, których kulminacja przypadnie na październik. Główne obchody sto pierwszego roku działalności Bagateli rozpoczną się w piątek, 25 października w południe, w Pałacu Sztuki, w przestrzeni wystawy opowiadającej o historii teatru, koncertem fortepianowym Marka Tomaszewskiego. O godz. 17.00 na Scenie na Sarego 7 pojawi się popremierowy pokaz „Śmierci pięknych saren” Oty Pavla w reżyserii Jana Szurmieja i opracowaniu muzycznym Teresy Wrońskiej. Następnie, o godz. 19.15 na Dużej Scenie wystawione zostanie przedstawienie „Życie jest snem” Pedra Calderóna de la Barki w reżyserii Gintarasa Varnasa opowiadające jak w złotym wieku hiszpańskiej literatury wyobrażano sobie odległą Polskę i czy – jak na filozoficzną baśń przystało – jest to opowieść, która się nie starzeje?
Wystawa w Pałacu Sztuki przy Placu Szczepańskim, zatytułowana wprost „Teatr Bagatela 1919–2019”, będzie fascynującą wyprawą w przeszłość, która zaprowadzi nie tylko na róg Karmelickiej i Krupniczej; w dziejach pierwszego krakowskiego teatru rozrywkowego odbijają się przecież i wielka historia, i historie osobiste. Kurator i autor nowej kurtyny Bagateli, Tadeusz Bystrzak, zaprasza na spotkanie z barwnym gronem związanych z funkcjonującymi przez lata scenami aktorów i twórców, a nawet przedsiębiorców, bez których marzeń i nierzadko tytanicznej pracy teatr ten by nie istniał. Po wernisażu w piątek, 4 października o godz. 17.00 wystawa będzie dostępna dla zwiedzających codziennie od 5 do 31 października między godz. 11.00 a 19.00.
Wystawie towarzyszyć będą dwa czytania inaugurujące cykl „Chodź, przedstawię ci bajkę – Bagatela dla najmłodszych”, podczas których zaprezentowane zostaną klasyczne pozycje literatury dziecięcej z historycznego repertuaru sceny przy ul. Karmelickiej. W czwartek, 10 października o godz. 11.00 „Czerwony Kapturek” (premiera 1960) w opracowaniu reżyserskim Przemysława Redkowskiego, a w niedzielę, 27 października „Królowa Śniegu” (premiera 1948 i 1967) w opracowaniu reżyserskim Wojciecha Leonowicza.
Z okazji jubileuszu czekają na widzów także „Opowieści zza sceny”, czyli połączone z warsztatami zwiedzanie Teatru Bagatela z aktorami. Ciekawych tego, jak powstaje spektakl, po kulisach, garderobach i pracowniach oprowadzą Urszula Grabowska, Natalia Hodurek, Ewa Mitoń, Marek Bogucki, Marcin Kobierski, Maciej Sajur i Piotr Urbaniak. Aktorzy zapraszają do udziału i dzieci, i starszych w dniach 2, 5, 12 i 18 października od godz. 10.00 do 14.30.
Honorowy patronat nad jubileuszem objęli prezydent miasta Krakowa Jacek Majchrowski oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
