17 kwietnia, o godz. 18.00 zapraszamy sali audytoryjnej Kupferhaus (Pałac Krzysztofory) na debatę Czy przed 1918 r. Polska mogła wybić się na niepodległość? z cyklu Krakowskie kolokium. W debacie udział wezmą: prof. Andrzej Chwalba (Uniwersytet Jagielloński) oraz prof. Kazimierz Karolczak (Uniwersytet Pedagogiczny). Prowadzenie Michał Niezabitowski (dyrektor MHK).
W 1918 r. rozstrzygnięcie Wielkiej Wojny i rewolucja w Rosji wytworzyły sytuację międzynarodową, która dla wielu państw stała się szansą na odzyskanie niepodległości. Skorzystała z niej m.in. Polska. Odzyskanie wolności w 1918 roku nie było owocem jedynie naszych wysiłków z okresu Wielkiej Wojny. Był to właściwie efekt polskich dążeń niepodległościowych oraz przedsięwzięć mających poprawić los ojczyzny, rozpoczętych jeszcze na samym początku XIX wieku.
Już kilka lat po ostatnim rozbiorze Rzeczypospolitej Józef Pawlikowski, sekretarz Tadeusza Kościuszki, zatytułował swoją broszurę Czy Polacy mogą wybić się na niepodległość, wyrażając w niej poglądy samego Naczelnika. Współczesny historyk, prof. Stefan Kieniewicz w artykule Drogi do niepodległości wyliczył osiem sposobów, jakimi Polacy dążyli do restytucji własnego państwa. Były to: postawa ugodowa wobec jednego z zaborców, dyplomacja, opozycja legalna, działania orężne idei legionowej poza granicami kraju, rewolucja społeczna, tzw. „walka za naszą i waszą wolność”, walka powstańcza, szeroko pojęta praca organiczna.
W trakcie dyskusji zastanowimy się, czy powstania narodowe miały szansę powodzenia, czy też z góry były skazane na niepowodzenie? Czy w dziejach XIX-wiecznej Europy był takim moment na arenie międzynarodowej, w którym sprawa polska mogła mieć szansę na pozytywne rozstrzygniecie? Co zadecydowało o „wybiciu się” Polski na niepodległość?
