Tegoroczna rocznica powstania warszawskiego została wczoraj poprzedzona w Krakowie, poświęceniem dwóch odnowionych nagrobków młodych, bo dwudziestokilkultenich uczestników powstania warszawskiego. Inicjatywa odnowienia powstała w krakowskim IPN. 31 lipca Uroczystość rozpoczęła się od mszy świętej w kaplicy Zmartwychwstania Pańskiego za dusze żołnierzy powstania warszawskiego oraz wszystkich poległych w powstańczej walce. Po nabożeństwie zebrani wysłuchali biogramów obu powstańców, a także krótkiego wystąpienia dyrektora Oddziału IPN w Krakowie dr hab. Filipa Musiała, który powiedział m.in.:
“Powstanie warszawskie było ostatnią szansą na to, by zamanifestować, że chcemy być państwem wolnym i niepodległym. Niosło nadzieję, która zgasła w obliczu niemieckiej pacyfikacji oraz działań sowieckich, blokujących oddziały Armii Krajowej, idące na odsiecz walczącej stolicy. Ale powstanie musiało wybuchnąć, bo nasi przodkowie chcieli walczyć i jak wspominali po wojnie – odpłacić Niemcom za lata okupacji. Najlepiej cel powstania czy szerzej całej akcji „Burza” ujął Delegat Rządu na Kraj Jan Stanisław Jankowski, który miesiąc po wybuchu powstania stwierdził bardzo krótko: „Chcieliśmy być wolni i wolność sobie zawdzięczać”.
Z kaplicy uczestnicy uroczystości przeszli do grobów plut. Czesława Ostrowskiego „Tadeusza” (kwatera X, rząd 3, miejsce 15) oraz Zbigniewa Stefana Michnowicza (kwatera LXXVIII, rząd 17, miejsce 66). Nowe nagrobki poświęcił o. Jerzy Pająk, kapelan małopolskich środowisk niepodległościowych,a posterunki honorowe wystawił 6. Batalion Logistyczny 6. Brygady Powietrznodesantowej.
W uroczystościach wzięli udział m.in. wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar wraz ze współpracownikami z Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, konsul generalny Węgier w Krakowie Tibor Gerencsér, insp. Robert Horosz (reprezentował komendanta głównego policji), insp. Paweł Krauz, zastępca komendanta wojewódzkiego policji w Krakowie, prof. Stanisław Sroka, dziekan Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, delegacja Zarządu Obszaru Południowego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Krakowie.
***
Na dzisiejsze uroczystości upamiętniające powstanie warszawskiego zaprasza krakowski oddział IPN, wojewoda małopolski i Zarząd Okręgu Małopolskiego Świątowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Początek o godzinie 17:00 na pl. Matejki. W programie uczczenie minutą ciszy wybuchu powstania, następnie uroczystości z udziałem Wojska Polskiego przed Grobem Nieznanego Żołnierza. O godzinie 18.45 w katedrze na Wawelu, będzie miała msza święta w intencji ojczyzny i żołnierzy poległych w walce za wolność Ojczyzny.
Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00 – godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od Stalina) w roli gospodarza, jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczpospolitej. Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. Zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców. O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało ogromne znaczenie. Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania niepodległości. Powstanie warszawskie to był w istocie heroiczny bój o wolną Polskę, który na przyszłe dziesięciolecia stał się inspiracją dla żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego oraz opozycjonistów w PRL.
Informacje pochodzą ze strony krakowskiego oddziału IPN
