Odtworzono witraż w kamieniołomie Libana

Witraż autorstwa Władysława Jastrzębskiego umieszczono w 1948 r. na pomniku pamięci ofiar okupacji, w kamieniołomie Libana. Na przestrzeni lat uległ zniszczeniu. Udało się go odtworzyć dzięki fotografii pochodzącej z końca XX wieku.

Z dokumentacji odnalezionej w archiwum Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński wynika, że witraż powstał w zakładzie w 1947 roku. By odtworzyć jego kształt i wygląd, przydatne okazało się zdjęcie z końca XX wieku, nieznanego autora. Prace polegały na wykonaniu pomiarów w terenie oraz na przeskalowaniu fotografii do wymiaru 1:1, w celu przeniesienia siatki ołowianej. Na podstawie próbkowania źródłowych kolorów w zachowanej fotografii, zrobiono rysunek warstwy farby konturowej, by określić kolorystykę witraża.

Technika wykonania

Witraż figuratywny, patynowany, wykonano z antycznego szkła witrażowego, ręcznie dmuchanego i barwionego w masie o grubości 2–3 mm. W warstwie malatury zabytku zastosowano farby konturowe oraz patyny. Wszystkie były utrwalane termicznie w temperaturze bliskiej topnienia szkła, czyli 600–800 stopni Celsjusza, zależnie od rodzaju użytego szkliwa.

Na podstawie zachowanego zdjęcia stwierdzono, że oprócz warstwy konturowej, naniesione zostały na niego dwie warstwy patyn – modelująca (nakładana w tzw. „groszek”) oraz uzupełniająca, gładka. Po wypaleniu elementy szklane ujęte były w ołów o profilu dwuteownika – o szerokości połek: 6, 8 i 10 mm. Miejsca łączeń lutowane były cyną 60 proc. Po oprawieniu w ołów, witraż był kitowany kitem kredowym, który miał usztywnić i uszczelnić kwaterę witrażową. Osadzono go w metalowej i otwieranej ramie. Zachowała się jedynie zewnętrzna część ramy, osadzona bezpośrednio w kamieniu, w której – na zawiasach – znajdowało się otwierane skrzydło. Prace zostały wykonane przez Krakowski Zakład Witrażów S.G. Żeleński.


Witraż umieszczono 22 lipca 1948 roku w kapliczce na pomniku, który znajduje się na terenie byłego obozu karnego „Liban” przy ul. Za Torem 22.

Fot. ZZM

Podziel się tą informacją: