Rozsypująca się mogiła gen. Leonarda Dunin-Brzezińskiego na cmentarzu Rakowickim w Krakowie została w 2021 r. kompleksowo zrekonstruowana przez IPN.
Gen. bryg. WP Leonard Dunin-Brzeziński urodził się 31 sierpnia 1862 r. w Radomiu pod zaborem rosyjskim. Postawił na służbę wojskową. Możliwe to było najpierw jedynie w armii rosyjskiej. Skończył gimnazjum w Moskwie i szkołę junkrów w Odessie. 6 grudnia 1878 r. rozpoczął służbę w armii rosyjskiej. Już jako doświadczony oficer brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej w latach 1904-1905.
W 1911 r. został Naczelnikiem Wydziału Gospodarczego 11 pułku Strzelców Syberyjskich. W szeregach armii rosyjskiej na Dalekim Wschodzie służył w czasie I wojny światowej. W 1917 r. awansował na stopień pułkownika.
23 kwietnia 1917 r. wystąpił z armii rosyjskiej na własną prośbę. Uzasadniał to chorobą.
Od 12 grudnia 1918 r. był już oficerem na stanach Wojska Polskiego. Wstąpił do polskich jednostek ochotniczo. We Władywostoku zaciągnął się do legendarnej 5 Dywizji Syberyjskiej, która podjęła walki z bolszewikami. Od 27 stycznia do 16 marca 1919 r. był Naczelnikiem Wydziału Gospodarczego 4 pułku Strzelców Polskich, od 16 marca 1919 r. do 10 stycznia 1920 r. dowodził Odrębnym Baonem Kadrowym (wywodzącym się 4 pułku Strzelców) 5 Dywizji Syberyjskiej.
Niestety 11 stycznia 1920 r. wraz z całym oddziałem dostał się do niewoli bolszewickiej. Przebywał w niej rok i cztery miesiące. Więziono go w Krasnojarsku i w Moskwie. Dopiero po Traktacie Ryskim odzyskał wolność i 2 czerwca 1921 r. wrócił do Polski. W Wojsku Polskim został odznaczony Krzyżem Walecznych.
24 grudnia 1921 r. został powołany do służby czynnej z zaliczeniem do rezerwy oficerów sztabowych DOK VIII. 1 września 1922 r. został zweryfikowany w stopniu generała brygady Wojska Polskiego w stanie spoczynku.
Działał w okresie międzywojennym w Związku Sybiraków w Warszawie. 1 lipca 1928 r. został wybrany członkiem sądu koleżeńskiego Związku Sybiraków w Warszawie.
Zmarł 5 kwietnia 1941 r. w Krakowie.
Odnowienie mogiły
Grób gen. Leonarda Dunin-Brzezińskiego ulegał postępującemu rozkładowi. Instytut Pamięci Narodowej wpisał mogiłę na listę grobów weteranów walk o niepodległość i zasłużonych oficerów Wojska Polskiego. Dzięki temu w 2021 r. krakowski oddział Instytutu mógł rozpocząć kompleksowe prace remontowe. Przy zachowaniu dotychczasowego kształtu, wcześniej betonowa, rozsypująca się mogiła, została w ramach rekonstrukcji zamieniona na bardziej trwałą. Całość wykonano z twardego, szarego piaskowca Mucharz. Wszystkie inskrypcje odtworzono zgodnie z pierwowzorem i umieszczono na marmurowych tablicach.
Tekst i foto: IPN Kraków
