W środę, 7 października odbędzie się kolejny wykład z cyklu „Muzealnej Akademii 67+/-”. O kartografii polskiej w epoce renesansu opowie prof. dr hab. Zdzisława Nogi z Muzeum Krakowa. Początek spotkania o godz. 17.00 w Pałacu Krzysztofory.
Na przełomie XV/XVI w. geografia stała się jednym z ważniejszych przedmiotów wykładanych na Akademii Krakowskiej. Podobne tendencje panowały również na innych uniwersytetach zachodnioeuropejskich, a wynikało to m.in. z popularyzacji dzieła starożytnego matematyka i geografa Klaudiusza Ptolemeusza (II w.) „Geografia”, które ukazało się drukiem w 1475 r.
Akademia Krakowska należała wówczas do najlepszych uczelni europejskich. Tu działali m.in. Marcin Biem z Olkusza, najwybitniejszy matematyk polski XV w., który przygotował projekt reformy kalendarza juliańskiego (1516 r.), czy Jan z Głogowa, który podał w 1505 r. do druku jako pierwszy wiadomość o odkryciu Nowego Świata (1505 r.).
Uczeni krakowscy dysponowali najnowszymi dziełami geograficznymi. Maciej Miechowita był np. właścicielem mapy żeglugi Portugalczyków w 1492 r., którą podarował bibliotece Kolegium Większego. Akademia posiadała też globus, zwany dziś Jagiellońskim, na którym jest zaznaczona Ameryka jako noviter reperta. Na tak przygotowanym gruncie powstawały pierwsze dzieła geograficzne.
Ojcem kartografii polskiej był Bernard Wapowski. W 1526 r. ukazały się drukiem jego dwie najstarsze mapy: kompletna mapa Królestwa Polskiego i zachodnich części Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz mapa Europy Wschodniej, na której po raz pierwszy zaznaczono poprawnie położenie Morza Czarnego. Niestety nakład obu map spłonął w 1528 r.
Popularność zyskała wykonana później na ich podstawie mapa ks. Wacława Grodeckiego (1562 r.), wydrukowana w pierwszym nowożytnym atlasie świata opublikowanym w Antwerpii 1570 r. Te pionierskie działania pozostały niedoścignione właściwie do końca istnienia dawnej Rzeczypospolitej. W czasie wykładu poznamy historię kartografii renesansowej i osiągnięcia Akademii Krakowskiej w tym zakresie.
Udział bezpłatny.
MHK / materiały prasowe
