16 sierpnia na dziedzińcu Pałacu Wielopolskich została odsłonięta tablica upamiętniająca powołanie w Krakowie Naczelnego Komitetu Narodowego. Tablicę odsłonili prezydent Krakowa Jacek Majchrowski oraz Maria Fischinger – prawnuczka Juliusza Lea i córka dra Andrzeja Fischingera, wieloletniego Dyrektora Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu.
Szarfa z odsłonięcia tablicy została przekazana do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, gdzie będzie przechowywana jako pamiątka po tym wydarzeniu. Naczelny Komitet Narodowy od 20 sierpnia 1914 r. znalazł siedzibę w Pałacu pod Krzysztofory, obecnej siedzibie Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
Tablica pamiątkowa znajduje się na elewacji zachodniej Pałacu Wielopolskich przy pl. Wszystkich Świętych 3-4.
Naczelny Komitet Narodowy powstał 16 sierpnia 1914 r. w Krakowie, w wyniku porozumienia polskich środowisk konserwatywnych i demokratycznych. W założeniu miał być najwyższą władzą wojskową, polityczną i skarbową dla Polaków zamieszkujących Galicję. Na jego czele stanął Juliusz Leo. Kolejni prezesami organizacji byli Władysław Leopold Jaworski, Leon Biliński.
W Naczelnym Komitecie Narodowym istniały dwie sekcje: krakowska, na czele której stał Władysław Leopold Jaworski, oraz lwowska, na czele której przewodniczył Tadeusz Cieński. Departamentem wojskowym kierował płk Władysław Sikorski, reprezentujący stanowisko proaustriackie. W 1915 r. doszło do konfliktu pomiędzy Sikorskim i Piłsudskim, który sprzeciwiał się dalszemu werbunkowi do Legionów wobec dwuznacznego stanowiska władz austriackich w sprawie polskiej.
W związku z powołaniem Rady Regencyjnej, jako organu władzy zwierzchniej Królestwa Polskiego, zadeklarowano rozwiązanie NKN. 1 stycznia 1918 r. Rada Ministrów Królestwa Polskiego zawarła z tą organizacją porozumienie o przekazaniu na rzecz jej Departamentu Stanu zagranicznych biur informacyjnych, zorganizowanych przez NKN.
Tekst: Magiczny Kraków
Zdjęcia: Bogusław Swierzowski
