W kościele św. Józefa przy Rynku Podgórskim w Krakowie oraz przy pobliskim pomniku 26 listopada 2023 r. odbędą się uroczystości poświęcone harcerzom Szarych Szeregów z plutonu „Alicja”. Wydarzenie to zainauguruje Rok Pamięci harcerzy z plutonu „Alicja” 1943/1944 – 2023/2024.
Po mszy świętej (godz. 12) uroczystości przeniosą się pod pomnik, gdzie zostanie odczytany Apel Pamięci. Delegacje złożą kwiaty i zapalą znicze. Pomnik został ufundowany przez kombatantów Stowarzyszenia Szarych Szeregów w 1998 r.
Dzień wcześniej, 25 listopada 2023 r., odbędzie się spacer śladami harcerskiego plutonu – zbiórka o godz. 11 przed kościołem św. Józefa przy Rynku Podgórskim.
Organizatorzy uroczystości: Parafia i Sanktuarium św. Józefa Rynek Podgórski, Muzeum Krakowa, Stowarzyszenie Podgorze.pl, Skauci Europy, Stowarzyszenie Szarych Szeregów, Oddział IPN w Krakowie, Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Hufiec ZHP Kraków-Podgórze im. Podgórskich Szarych Szeregów, Dzielnica XIII.
Pluton „Alicja”
W marcu 1943 r., w oparciu o podgórski hufiec Szarych Szeregów, rozpoczęto tworzenie plutonu „Alicja”. Miał on być jednym z trzech plutonów wchodzących w skład harcerskiej kompanii „Bartek”, utworzonej z inicjatywy komendanta Krakowskiej Chorągwi Szarych Szeregów w porozumieniu z Armią Krajową.
W lipcu 1943 r. pluton został przekazany do dyspozycji Kedywu czyli Kierownictwa Dywersji Okręgu Kraków AK. Pod względem wychowawczym pozostawał pod kontrolą Szarych Szeregów. W tym samym czasie w Warszawie przy Komendzie Głównej AK został utworzony oddział dywersyjny „Agat” – poprzednik słynnego batalionu „Parasol”.
Młodzi konspiratorzy rozpoczęli walkę z niemieckim okupantem. Brali udział w zdobywaniu broni, prowadzeniu rozpoznania i wywiadu, uczestniczyli w kolportażu prasy i rozlepianiu ulotek, w akcjach sabotażowych, tj. bojkocie kin, dywersji kolejowej a także likwidowaniu konfidentów.
W październiku 1943 r. gestapo dokonało pierwszych aresztowań. Z miesiąca na miesiąc, mimo prób ukrywania się, Niemcy zatrzymywali kolejnych konspiratorów. Ich nazwiska pojawiały się na niemieckich „afiszach śmierci” budząc przerażenie wśród mieszkańców Podgórza. Aresztowania trwały do maja 1944 r. W ciągu zaledwie kilku miesięcy zginęło 41 chłopców i dziewcząt w wieku od 17 do 22 lat.
