Najbardziej charakterystyczny kościół w Polsce, rozpoznawalny na całym świecie to dwie nierównej wysokości wieże potężnej gotyckiej świątyni górującej nad Rynkiem Głównym w Krakowie. Kościół archiprezbiterialny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny zwany inaczej kościołem mariackim lub pod oficjalną nazwą Bazyliką Mariacką to nie tylko świątynia i parafia… to historia Krakowa i Polski.
Lokalizacja:
Kraków, Rynek Główny – Plac Mariacki 5
31-042 Kraków.
HISTORIA PARAFII
Kraków jako miasto w pełnym tego słowa znaczeniu rozpoczął swój rozwój od momentu lokacji miasta na prawie Magdeburskim, które to dokonał w 1257 roku książę Bolesław Wstydliwy. Szybko rozwijająca się osada wraz z obwarowanym wzgórzem wawelskim weszła w okres intensywnej urbanizacji.
Miasto powoli nabierało kształtów jaki kojarzymy obecnie, głównie dzięki wytyczeniu szerokiego placu miejskiego od którego koncentrycznie wyznaczono miejsca i działki pod zabudowę. Narodziny Rynku Głównego były również narodzinami miasta. Do zmieniającego się dynamicznie obrazu grodu dołączały kolejne siedziby i domy bogatych kupców i mieszczan. Obok powstających kramów, jatek, magazynów, spichlerzy oraz siedzib cechów kupieckich i rzemieślniczych zaczęły dołączać reprezentacyjne siedziby możnowładców, miejskich rajców oraz siedzib lokalnych władz. Sfera sakralna była równie ważna dlatego też każde szanujące się europejskie miasto zabiegało o budowę reprezentacyjnego kościoła zwanego Farą, który to w zamyśle miał być świadectwem potęgi i duchowej siły miasta.
Pierwsza romańska budowla powstała na miejscu drewnianego kościoła około XII wieku i została poświęcona przez biskupa Iwona Odrowąża. Niestety zabudowa świątyni uległa zniszczeniu podczas najazdu tatarskiego. Pod koniec XIII wieku rozpoczęto wznoszenie wczesnogotyckiego kościoła halowego którego konsekracja przypadła ok 1320-1231 roku.
Przez kolejne dekady kościół nieustannie był rozbudowywany i powiększany. Obecne prezbiterium zostało ufundowane przez Mikołaja Wierzynka w drugiej połowie XIV wieku. Kolejna znacząca przebudowa nastąpiła pod koniec XIV wieku i wtedy to ostatecznie kościół zmienił układ z halowego na bazylikowy. Wiek XV przyniósł przekształcenia które zaważyły na obecnym wyglądzie bazyliki. Pod koniec wieku powstało arcydzieło sztuki snycerskiej – Ołtarz Wielki dłuta Wita Stwosza, również w tym stuleciu dobudowano kaplice boczne oraz podwyższono wieże północną i pokryto ją hełmem.
Kolejne wieki przyniosły bazylice wystrój barkowy oraz pozłacaną koronę na wieży. Wystrój świątyni zmienił się znacząco również na skutek powstania nowej polichromii autorstwa Andrzeja Radwańskiego. Przebudowano również wszystkie kaplice oraz wyposażenie kościoła.
Ostatnia większe zmiany nastąpiły w XIX wieku kiedy to na skutek nowych przepisów sanitarnych zlikwidowano przykościelny cmentarz dzięki czemu powstał obecny plac mariacki. Wystrój świątyni kolejny raz uległ zmianie pod koniec XIX wieku na skutek nowych polichromii autorstwa Jana Matejki oraz jego współpracowników: Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera. Wnętrze bazyliki przybrało wygląd neogotycki dzięki pracom pod kierunkiem Tadeusza Stryjeńskiego.
Czasy współczesne przyniosły bazylice ostatnie prace konserwatorskie i renowacyjne. Ważnym wydarzeniem zapisującym się na trwale w polskiej historii był uroczysty pogrzeb pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej. Uroczystości pogrzebowe odbyły się dnia 18 kwietnia 2010 roku. Obecnie w bazylice zakończyły się gruntowne prace konserwatorskie Ołtarza Wita Stwosza oraz remonty organów.
Strona internetowa Bazyliki Mariackiej:
Msze święte w bazylice:
Niedziele i święta
6.00, 7.00, 8.00, 9.00, 10.00 (łacina), 11.15, 12.00, 13.00,
18.30 (studenci i absolwenci), 20.00
Dni powszednie
6.00, 6.30, 7.00, 7.30, 8.00, 8.30, 9.00, 9.30, 10.00 (łacina), 10.30, 11.00, 18.30
Fotografie: Domena publiczna/NAC/Muzeum Krakowa
