W ostatnim czasie nakładem Ośrodka Kultury im. C. K. Norwida ukazał się „Literacki przewodnik po Nowej Hucie” – wyjątkowa książka dr Anny Grochowskiej, autorki bestselerowej monografii krakowskiego Domu Literatów „Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą”. Lektura „Literackiego przewodnika po Nowej Hucie” jest szczególnie warta polecenia na wakacyjny okres czasów epidemii, ponieważ inspiruje do mentalnych i rzeczywistych wypraw w nieodległe, ale nieoczywiste miejsca.
Autorka na kartach tej książki zabiera czytelnika w fascynującą podróż po Nowej Hucie. Przemierzamy wraz z nią tę część Krakowa w czasie i przestrzeni, tropami ogromnej liczby publikacji. Ich autorzy – wielokrotnie najbardziej uznani polscy literaci – przez wieki pisali o Nowej Hucie i terenach, na których powstała. Zaglądamy do miejsc zarówno bardzo popularnych, jak i tych zapomnianych. Autorka z wielką erudycją i swobodą odkrywa przed nami te znane i mniej znane teksty, biografie pisarzy i ciekawe, często nieobecne w świadomości czytelników konteksty. Jednocześnie nie ogranicza się do prezentacji samych utworów, ale rozszerza swoją opowieść o podstawowe fakty historyczne. Dzięki temu pozycja ta stanowi nie lada gratkę nie tylko dla fanów literatury, ale także dla osób chcących poznać Nową Hutę w nietypowy sposób.
Anna Grochowska otwiera swoją opowieść wpisaniem „Literackiego przewodnika po Nowej Hucie” w szeroki kontekst podobnych publikacji oraz działań popularyzujących nowohucką literaturę. Właściwa podróż z tym przewodnikiem zaczyna się jednak w tramwaju, który jedzie z Krakowa do Nowej Huty. Ten środek lokomocji, o ile nie jest zatłoczony, stanowi idealne miejsce do czytania. Warto zatem lekturę książki, zgodnie z sugestią Autorki, rozpocząć właśnie w tramwaju. Dopiero potem wskazane jest przemieszczanie pieszo tras wyznaczonych w sercu Nowej Huty oraz wokół dawnych wsi: Mogiły, Krzesławic, Bieńczyc i Czyżyn, a także wytyczonych wokół istotnych tematów, takich jak literatura kobieca i o kobietach, socrealizm oraz odwilż. Na swojej drodze spotkamy literatów, takich jak Wincenty Kadłubek, Jan Kochanowski, Cyprian Kamil Norwid, Jan Brzechwa, Wisława Szymborska, Tadeusz Konwicki, Sławomir Mrożek, Ryszard Kapuściński czy Jerzy Pilch – by wymienić tylko tych najbardziej znanych. Razem z Autorką zaglądamy do miejsc historycznych, instytucji kultury, lokali gastronomicznych, kościołów, na osiedla, ulice i place, do fortów, szpitala, a nawet na cmentarze. Punkty poszczególnych szlaków niekiedy pokrywają się, jednak za każdym razem trafiamy na inne tropy literackie i konteksty historyczne.
Każdy z siedmiu rozdziałów opisujących trasy spacerowe po Nowej Hucie publikacji posiada streszczenie w języku angielskim i wzbogacony jest ikonografią (fotografie współczesne Krzysztofa Piły, fotografie archiwalne, reprodukcje dzieł sztuki). Książkę zamyka obszerna, choć i tak stanowiąca jedynie wybór, bibliografia podzielona na literaturę podmiotu i przedmiotu, która zaciekawionym pozwoli zgłębiać wiedzę na własną rękę.
Anna Grochowska – dr nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, historyczna literatury i historyczka sztuki, badaczka cracovianów (w tym krakowskiego życia literackiego i Nowej Huty), przez lata związana z Wydziałem Polonistyki UJ. Nowohucianka z urodzenia i wyboru (zamieniła Czyżyny na starą Nową Hutę). Jogini i nauczycielka jogi. Autorka m.in. nagrodzonej w 2017 r. Krakowską Książką Miesiąca monografii pt. „Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą”. Stypendystka MKiDN (2014, współtwórczyni i redaktorska serii wydawniczej „Ścieżkami Pisarzy”, autorka licznych artykułów naukowych i popularnonaukowych oraz rozprawy doktorskiej pt. „Święte Wzgórze. Obecność Wawelu w literaturze, sztuce i kulturze w epoce narodowej niewoli” (2018).
Plik PDF z książką „Literacki przewodnik po Nowej Hucie” do pobrania
„Literacki przewodnik po Nowej Hucie” na Facebooku
Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida
