We wtorek 7 maja 2019 r. przypada 42. rocznica tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa (1953-1977). Był on studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego a także współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników.
7 maja 1977 r. w bramie przy ul. Szewskiej w Krakowie znaleziono Jego martwe ciało. Najprawdopodobniej został zepchnięty ze schodów i zmarł w wyniku doznanych obrażeń. Stanisława Pyjasa zabito z inspiracji komunistycznej Służby Bezpieczeństwa. Sprawa ta, pomimo upływu wielu lat, oraz zaszłych w tym czasie zmian politycznych, nie została dotąd w wystarczający sposób wyjaśniona.
Po śmierci Pyjasa odbył się Czarny Marsz. W krakowskim środowisku opozycyjnym zapadła decyzja o powołaniu Studenckiego Komitetu Solidarności. Część z Jego przyjaciół, którzy przed laty zaangażowali się w działalność SKS, przybyło aby wziąć udział w uroczystościach odsłonięcia pomnika.
Uroczystość odbyła się na skwerze nazwanym imieniem Studenckiego Komitetu Solidarności, u zbiegu ulicy Oleandry i alei 3 maja. Monument upamiętniający Stanisława Pyjasa zlokalizowano nieopodal Domu Studenckiego „Żaczek”, w którym swego czasu Zmarły zamieszkiwał. Pomnik projektu gdańskiego rzeźbiarza, Pana Dariusza Sitka, ma kształt kraty wykonanej ze stali korodowanej. Wpatrując się w instalację pod odpowiednim kątem, można dostrzec w niej podobiznę twarzy Stanisława Pyjasa. Na chodnikowej płycie znalazły się najważniejsze informacje, ułożone z dużych, metalowych liter.
W uroczystości udział wzięli przedstawiciele władz państwowych (w tym: wicepremier Pan prof. Piotr Gliński a także Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Pan Wojciech Kolarski), samorządowych na czele z władzami Miasta Krakowa (w tym: wiceprezydent Pan Bogusław Kośmider). Na miejscu nie zabrakło parlamentarzystów, władz wojewódzkich i reprezentantów świata naukowego Krakowa. Licznie stawili się przyjaciele Zmarłego (w tym m.in. Pan Bronisław Wildstein, inicjator powstania pomnika) a także przedstawiciele współcześnie działającego, Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Do tłumu przemawiał ponadto m. in. o. Jan Maria Kłoczowski, dominikanin, świadek ówczesnych wydarzeń jako duszpasterz młodzieży akademickiej Krakowa. Odczytano listy, w tym wystosowany do zebranych przez Pana Prezydenta Andrzeja Dudę, który objął przedsięwzięcie honorowym patronatem.
Dopełnieniem uroczystości był program literacko-muzyczny w wykonaniu studentów krakowskich szkół artystycznych.
Tekst i fotografie: Artur Jachna
