Zapraszamy na spotkanie z cyklu „Archiwalna środa” w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” IPN w Krakowie (ul. Dunajewskiego 8). 21 listopada (godz. 18) wykład pt. „Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łobzowie. Od odsłonięcia w roku 1928 do przywrócenia w roku 1996” wygłosi Tadeusz Żaba, prezes Towarzystwa im. Józefa Piłsudskiego i pracownik Oddziałowego Archiwum IPN w Krakowie.
„W niedzielę [22 kwietnia 1928 r.] w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w koszarach im. Kazimierza Wielkiego na Łobzowie odbyło się zakończenie kursu wychowanków połączone z odsłonięciem pomnika Marszałka Piłsudskiego…” („Czas” 25 kwietnia 1928).
Wydarzenie to poprzedzały publikacje zamieszczone również w „Czasie”, w marcu 1928 r., a zostało skomentowane szeroko przez ówczesną prasę, m.in. „Żołnierza Polskiego”, „Światowida”, „Ilustrowany Kurier Codzienny” i Polskę Zbrojną”. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, miejskich i wojskowych. Kraków zyskał monument upamiętniający Piłsudskiego, a dzięki autorowi rzeźby – prof. Tadeuszowi Błotnickiemu – oraz znakomitemu odlewnikowi, Leonowi Dyrce, piękne dzieło sztuki w otwartej przestrzeni.
Dlaczego dziś w Łobzowie nie ma oryginału pomnika? Kto stał za jego usunięciem i w jakich to nastąpiło okolicznościach? Czy w dobie niszczenia przez Niemców polskich symboli nie znalazł się żaden bohater próbujący je ocalić? A jeżeli był, to dlaczego narodowa pamiątka i wybitne dzieło sztuki nie zachowało się do naszych czasów? Odpowiedź można znaleźć w dostępnych od niedawna archiwach komunistycznych organów bezpieczeństwa państwa. O sensacyjnym odkryciu dokonanym w aktach bezpieki opowie Tadeusz Żaba.
