W roku 2014 zaczął działać z inicjatywy Radnej Dzielnicy I Miasta Krakowa – Pani Elżbiety Wyszyńskiej „Lotny Uniwersytet Historyczny”. Realizowany jest przez Młodzieżowy Ośrodek Edukacji Obywatelskiej, działający w Centrum Młodzieży im. dr Henryka Jordana w ramach programu „Edukacja patriotyczna dla szkół Krakowa”.
Konrad Meus i Marcin Gadocha przeprowadzili w krakowskich szkołach spotkania podczas których omówili kilka postaci ważnych dla historii Polski.
Prowadzący: dr Konrad Meus (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie)
Liczba zrealizowanych wykładów: 40
Szkoły objęte programem:
Szkoła Podstawowa nr 22 w Krakowie (liczba wykładów – 15)
Zespół Szkół Spożywczych w Krakowie (liczba wykładów – 15)
Liceum Ogólnokształcące nr 2 (liczba wykładów – 10)
Prezentowana tematyka:
Szkoła Podstawowa nr 22 w Krakowie
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Józef Poniatowski – 5 wykładów)
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Romuald Traugutt – 5 wykładów)
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Adam Asnyk – 5 wykładów)
Zespół Szkół Spożywczych w Krakowie
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Józef Poniatowski – 5 wykładów)
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Romuald Traugutt – 5 wykładów)
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Adam Asnyk – 5 wykładów)
Liceum Ogólnokształcące nr 2
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Romuald Traugutt – 5 wykładów)
(Panteon XIX–wiecznych bohaterów narodowych: Adam Asnyk – 5 wykładów)
Omawiana problematyka:
Wybór prezentowanych postaci nie pozostaje przypadkowy. Prezentacja poświęcona księciu Józefowi Poniatowskiemu miała na celu przybliżyć tę wyjątkową (a zarazem związaną, przez miejsce pochówku, z Krakowem) postać w momencie upływającej dwusetnej rocznicy śmierci Poniatowskiego. W przypadku Adama Asnyka skupiono się przede wszystkim na jego roli w upowszechnianiu wiedzy na temat Tatr i Zakopanego, a więc geograficznej i historycznej Małopolski. Z kolei w odniesieniu do Romualda Traugutt celem nadrzędnym było nie tylko nakreślenie wyjątkowości tej postaci, co również wskazanie roli Krakowa i Galicji w organizowaniu pomocy dla powstańców styczniowych. Prelekcja ta miała upamiętnić powstańców w 150-rocznicę tego zrywu niepodległościowego. W trakcie prezentacji zwrócono także uwagę na specyfikę walk toczonych na ziemiach polskich w latach 1863-1864. W celach porównawczych w czasie wykładów pośredni przybliżano także sylwetki osób, które odnosiły sukcesy w walce o niepodległość na drodze romantycznej i pozytywistycznej (np. Ignacy Łukasiewicz). Zasadniczo przez ten zabieg próbowano ukazać różnorakie postawy jaki towarzyszyły Polakom w ich wyborach i dążeniach do odzyskania przez Polskę niepodległości.
Metody pracy:
Wykład poparty autorskimi prezentacjami multimedialnymi, pogadanka.
Pomoce dydaktyczne:
Prezentacje multimedialne opracowane przy wykorzystaniu dzieł malarstwa polskiego z XIX – wieku (m.in. twórczość: Januarego Suchodolskiego, Artura Grottgera i Witolda Pruszkowskiego), literatury i poezji polskiej (m.in. Władysław Bełza, Aleksander Fredro i Adam Asnyk), filmu (film „Szwadron” reż. Juliusza Machulskiego), a także eksponatów (dziewiętnastowieczna lampa naftowa Ignacego Łukasiewicza).
Prowadzący: dr Marcin Gadocha (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie)
Liczba zrealizowanych wykładów: 40
Szkoły objęte programem:
II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie (liczba wykładów – 30)
Zespół Szkół Spożywczych w Krakowie (liczba wykładów – 10)
Prezentowana tematyka:
II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
Panteon bohaterów narodowych epoki średniowiecza: Jan Długosz – 15 wykładów
Panteon bohaterów narodowych epoki nowożytnej: Jan III Sobieski – 15 wykładów
Zespół Szkół Spożywczych w Krakowie
Panteon bohaterów narodowych epoki średniowiecza: Jan Długosz – 5 wykładów
Panteon bohaterów narodowych epoki nowożytnej: Jan III Sobieski – 5 wykładów
Omawiana problematyka:
Prezentowane postacie zostały wybrane z powodu ogromnego wpływu na dzieje państwa polskiego oraz ich bliskich związków z Krakowem.
W przypadku Jana Długosza zwrócono uwagę na jego edukację m. in. na Akademii Krakowskiej, przybliżono jego działalność jako: duchownego, historyka, geografa, dyplomaty, pedagoga oraz fundatora (był głównym fundatorem klasztoru i kościoła na Skałce. W 1471 r. sprowadził tutaj zakonników św. Pawła Pierwszego Pustelnika, czyli Paulinów). Zwrócono uwagę na dwa dzieła Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego książka (księga historyczna, ale także geograficzna) oraz Banderia Prutenorum (nakreślono również dzieje chorągwi krzyżackich do czasów współczesnych).
Postać Jana III Sobieskiego została zaprezentowana w sposób odbiegający od podstawy programowej. Wykład podzielono na kilka samodzielnych kapsuł:
Edukacja Jana Sobieskiego:
nauka w Krakowie (szkoła nowodworska, Akademia Krakowska)
podróże edukacyjne po państwach europejskich
Król jako mecenas:
nauki (Adam Adamandy Kochowski, Stanisław Solski, Jan Heweliusz)
malarstwa (Jerzy Siemiginowski-Eleuter, Michał Anioł Palloni)
architektury (Marywil, Wilanów)
Metody pracy:
Metody aktywizujące:
wykład problemowy, burza mózgów, dyskusja dydaktyczna związana z wykładem
Metody podające:
wykład informacyjny, pogadanka, opowiadanie
Pomoce dydaktyczne:
Własne prezentacje multimedialne, w których wykorzystano:
Malarstwo: Jerzy Siemiginowski-Eleuter, Michał Anioł Palloni, Jan Matejko
Literatura piękna i naukowa: Jan Długosz, Mikołaj Rej
Mapy: Europa w XVII stulecia, mapa nieba – Tarcza Sobieskiego
