Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty: Czyżyny

mhk_czyzyny_plakat_1322x1920px

Wystawa Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty: Czyżyny poświęcona wsi Czyżyny to kolejna ekspozycja z cyklu Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty. Dla poprzednich wystaw końcową datą graniczną był rok 1949, kiedy to na tutejszych polach zaczęto wznosić kombinat i nowe miasto, natomiast tym razem postanowiliśmy nieco odświeżyć dotychczasową formułę. Po pierwsze, przesuwamy horyzont czasowy aż do dnia dzisiejszego, co umożliwi pokazanie także pewnych procesów urbanizacyjnych, które zachodziły na terenie Nowej Huty przez ostatnie pół wieku. Czyżyny są szczególnie wdzięcznym obiektem do tego typu prezentacji, gdyż istniejące tu lotnisko hamowało rozwój jakiejkolwiek zabudowy aż do połowy lat 60. XX w. Dopiero potem zaczęły powstawać osiedla, uczelnie i hipermarkety.

Działo się to jednak w sposób tak bezplanowy, że przez lata mieszkańcy Krakowa, jadąc z centrum do Nowej Huty, mieli wrażenie, że definitywnie opuszczają miasto, by po kilku kilometrach pól, pastwisk i sadów dotrzeć dopiero do pierwszych zabudowań obecnego Ronda Czyżyńskiego. Ów chaotyczny sposób zabudowy terenów dawnego lotniska oraz pól ornych i łąk należących do wsi Czyżyny w dużej mierze utrwalił stereotyp Nowej Huty jako oddzielnego miasta. I choć już w 1951 r. dzielnica ta została włączona do Krakowa, to nadal postrzegana jest jako osobny organizm miejski. Prezentowana ekspozycja nie ma charakteru chronologicznego czy tematycznego, lecz ujęta jest w „kapsuły” dotyczące konkretnego miejsca na terenie dzielnicy.

01_czyzyny

Część wystawy przy wejściu na salę odpowiada wschodniemu krańcowi Czyżyn, gdzie mieści się os. Kolorowe, Rondo Czyżyńskie i dawna fabryka Monopolu Tytoniowego (obecnie Philip-Morris). Część widoczna na wprost wejścia to zachodni kraniec: Park Lotników, ruiny Fortu Pszorna i Muzeum Lotnictwa Polskiego. Odpowiednio fragment ekspozycji od strony Alei Róż to południe Czyżyn: relikty dawnej wsi, dwór i powstałe wokół niego w 1957 r. osiedle patronackie Huty im. Lenina, bloki z lat 80. XX w. przy ul. Wężyka, kościół św. Judy Tadeusza, kampus Akademii Wychowania Fizycznego i Park Lotników. Po stronie przeciwnej zaś – północna część Czyżyn: Muzeum Lotnictwa Polskiego, Pomnik Lotników, Wydział Mechaniczny Politechniki, osiedla: II Pułku, Dywizjonu 303 oraz Avia, a także kościół św. Brata Alberta i relikty dawnej stacji kolejowej w Czyżynach (okolice dzisiejszego Centrum Handlowego Czyżyny). Być może ten sposób prezentacji, odbiegający od klasycznych muzealnych reguł, pomoże głębiej wniknąć w dzieje i charakter wsi, która dziś – wraz z dawną wsią Łęg – tworzy XIV dzielnicę samorządową o nazwie Czyżyny.

Wystawa czasowa czynna od 6.04 do 2.07.2017, Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16.

Podziel się tą informacją: